Lilium kandidum
| Lilium candidum | |
|---|---|
| |
| Klassifikatsiyasi | |
| olam | o'simliklar |
| oila | Liliaceae |
| turkum | Lilium |
| turlari | L. candidum
|
| Ilmiy nomi | |
| Lilium candidum | |
Lilium candidum, Madonna nilufar yoki oq nilufa nomlari bo'lib, haqiqiy liliya oilasiga mansub o'simlik. U Bolqon va Yaqin Sharq mamlakatlari vatani bo'lib, yevropaning boshqa qismlarida, Fransiya, Italiya va Ukrainada,Shimoliy Afrikada, Kanar orollarida, Meksikada va boshqa mintaqalarda iqlimlashtirilgan bo'lib. [1][2]Qadim zamonlardan beri, kamida 3000-yil davomida[3] yetishtirilib kelinmoqda va oʻshandan beri koʻplab madaniyatlar uchun katta ramziy belgi sifatida ahamiyatga ega. U keng tarqalgan bir qancha virusli kasalliklarga sezgirdir. Viruslar bilan bog'liq muammolarni oldini olish usullaridan biri o'simliklarni urug'lardan o'stirishdir.
U yer yuzida lampochkalarni hosil qiladi va boshqa liliyalardan farqli o'laroq, qishda barglarning o'sishi, ular keyingi yozda o'ladi. Bargli gulli poya, odatda 1.2 metr baland bo'lib, ba'zan 2 metrga ham yetadi.U kech bahorda paydo bo'ladi va yozda bir nechta shirin va juda xushbo'y gullarga ega. Gullari toza oq va bo'g'zida sariq rangga bo'yalgan.[4][5][6][7][8]
Muqaddas Kitobda shoh Sulaymonning ibodatxonasi tasvirlangan, ustunlar yuzasida Madonna liliyalar tasviri bilan bezatilgan,[9] va bronza dengiz[10].
Oq nilufar katolik cherkovi va ba'zi pravoslav cherkovlarining poklik ramziy belgisi. Misol uchun, O'rta asrlardagi Annunciation tasvirlarida farishta Jabroilning Bokira Maryamga oq nilufar uzatayotganini ko'rsatadi. Bundan tashqari, oq nilufar boshqa bokira va pok avliyolarning ramzidir, masalan, Sankt-Jozef,[11] Paduadagi Avliyo Entoni va Avliyo Mariya Goretti .
pazandachilikda foydalanish
[tahrir | manbasini tahrirlash]Tayvanda gul boshqa turlar kabi oziq-ovqat sifatida ishlatiladi: L. brownii var. viridulum, L. lancifolium va L. pumilum.[12]
Uy hayvonlarida toksin tasiri
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mushuklar o'simlikning toksin xususiyatiga juda sezgir va istemoli ko'pincha o'limga olib keladi.[13][14][15] Mushuklar tashrif buyuradigan uy xo'jaliklari va bog'larga bu o'simlikni saqlash yoki quritilgan gullarni mushuk bor joyga qo'yish qat'iyan tavsiya etilmaydi. Shubhali holatlar shoshilinch veterinar yordamini talab qiladi. [16]Faollashtirilgan ko'mir bilan qusish tezkor davolash usulidir so'rilgan toksin miqdorini kamaytirishi mumkin. Davolash vaqti veterinarlar buni uyda qilishni maslahat berishlari mumkin. Veterinar mushukga ko'p miqdorda suyuqlikni tomir ichiga yuboradi, bu buyraklarning shikastlanishini kamaytiradi va shu bilan omon qolish imkoniyatini oshiradi.[16]
rasmi
-
On Mount Carmel, Israel -
In the VanDusen Botanical Garden, Vancouver, British Columbia, Canada
Ma'lumotnomalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ "Kew World Checklist of Selected Plant Families".
- ↑ Altervista Flora Italiana, Giglio bianco di S. Antonio, Madonna lily, Lilium candidum L.
- ↑ Peter Haggett (Editor) Encyclopedia of World Geography, Volume 15:The Middle East, s. 2089, Google Booksda
- ↑ Tutin, T.G. & al. (eds.) (1980).
- ↑ Davis, P.H. (ed.) (1984).
- ↑ Danin, A. (2004).
- ↑ Ikinci, N., Oberprieler, C. & Güner, A. (2006).
- ↑ Dimpoulos, P., Raus, T., Bergmeier, E., Constantinidis, T., Iatrou, G., Kokkini, S., Strid, A., & Tzanoudakis, D. (2013).
- ↑ 1 Kings, 7:19.
- ↑ 1 Kings, 7:26.
- ↑ Kostka. „Flowers in Christian Symbolism“.
- ↑ „可供食品使用原料彙整一覽表“. 2014-yil 26-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 25-yanvar.
- ↑ Frequently Asked Questions (Wayback Machine saytida 2022-08-16 sanasida arxivlangan) No Lilies For Cats.
- ↑ Fitzgerald, KT (2010). "Lily toxicity in the cat". Top Companion Anim Med 25 (4): 213–7. doi:10.1053/j.tcam.2010.09.006. PMID 21147474.
- ↑ The trouble with lilies: fabulous but fickle, The Telegraph.
- ↑ 16,0 16,1 Lily Poisoning in Cats.