Kontent qismiga oʻtish

MacKenzie Scott

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
MacKenzie Scott

MacKenzie Scott rasmi
Tavalludi 1970-yil 7-aprel
San-Fransisko, Kaliforniya, AQSh
Fuqaroligi Amerika Qoʻshma Shtatlari
Millati amerikalik
Sohasi Yozuvchilik
Ish joylari Amazon, Bystander Revolution
Mashhur ishlari Bir necha romanlar muallifi, milliardlab dollar xayriya qilgan, Amazon rivojida hissasi yuqori
Mukofotlari American Book Award (2006)
Turmush oʻrtogʻi
  • Jeff Bezos
    (turm. 1993; ajr. 2019)
  • Dan Jewett
    (turm. 2021; ajr. 2023)

MacKenzie Scott (talaffuzi: Makkenzi Skott; sobiq Bezos; 1970-yil 7-aprel) — amerikalik yozuvchi va filantrop. U Amazon rivojidagi hissasi, xayriya saʼy-harakatlari va Jeff Bezos bilan bekor qilingan nikohi tufayli mashhur[1]. 2021-yil noyabr holatiga koʻra, Jeff Bezos asos solgan Amazon kompaniyasining 4 % ulushi tufayli uning boyligi 37,6 milliard dollarni tashkil qiladi. Shunday qilib, Scott Amerika Qoʻshma Shtatlaridagi uchinchi eng badavlat ayol va dunyodagi 21-eng boy odam hisoblanadi[2]. Scott 2021-yilda Forbes tomonidan dunyodagi eng kuchli ayollardan biri deb topildi va Time jurnalida 2020-yilning eng nufuzli 100 kishisi roʻyxatida eʻlon qilindi[3]. 2006-yilda Scott oʻzining 2005-yilgi debyut romani The Testing of Luther Albright uchun American Book Awardni qoʻlga kiritdi. Uning ikkinchi romani Traps 2013-yilda nashr etilgan[4]. Scott 2014-yildan oʻzi asos solgan Bystander Revolution nomli zoʻravonlikka qarshi kurashish tashkilotida ijrochi direktor lavozimida ishlagan[5]. U xayriya ishlari uchun Giving Pladge (bu juda badavlat odamlarni oʻz boyliklarining katta qismini xayriya ishlariga hissa qoʻshishga undash kampaniyasi) a’zosi sifatida boyligining yarmini xayriya qilishga qaror qilgan[6]. Scott 2020-yilda 5,8 milliard AQSh dollari miqdorida xayriya sovgʻalarini berdi, bu xususiy shaxslar tomonidan yuritiladigan xayriya tashkilotlariga yillik eng katta tushumlardan biri edi[7][8]. Scott 2021-yilda yana 2,7 milliard dollar xayriya qilgan[9].

Yoshligi va taʻlimi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

MacKenzie Scott 1970-yil 7-aprelda San-Fransiskoda (Kaliforniya) moliyaviy rejachi otasi va uy bekasi boʻlgan onasi oilasida dunyoga kelgan. U 6 yoshligida 142 betlik The Book Worm deb nomlanuvchi kitob yozganini va bu kitob suv toshqinida qolib ketganini eslaydi[10].

1988-yilda Scott Konnektikut shtatidagi Lakeville shahrida joylashgan Hotchkiss maktabini tamomlagan. 1992-yilda u Prinston universitetida ingliz tili boʻyicha bakalavr darajasini oldi, u yerda adabiyot boʻyicha Nobel mukofoti sovrindori Toni Morrison qoʻl ostida tahsil olgan, u Scottni „mening ijodiy yozish darslarimdagi eng yaxshi talabalarimdan biri“ deb taʼriflagan. U, shuningdek, 1992-yilgi Jazz romani uchun Morrisonning tadqiqotchi yordamchisi sifatida ishlagan.

Faoliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Adabiy faoliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2005-yilda Scott oʻzining The Testing of Luther Albright debyut romanini yozdi, bu uchun u 2006-yilda American Book Awardni qoʻlga kiritdi. Uning soʻzlariga koʻra, u Bezosga Amazonni qurishda yordam bergani hamda uch farzandni dunyoga keltirib, tarbiyalagani sababli romanni yozishi uchun 10 yil vaqt ketgan[11]. Uning sobiq ustozi Toni Morrison bu kitobni „kamdan-kam uchraydigan narsa: yurakni sindirib, shishiradigan murakkab roman“ deb baholagan. Uning ikkinchi romani Traps 2013-yilda nashr etilgan.

Amazon

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1993-yilda Scott va Bezos turmush qurishdi, 1994-yilda ikkalasi ham D.E. Shawni tark etib, Sietlga koʻchib oʻtishdi va Amazonni ishga tushirishdi. Scott Amazonning birinchi xodimlaridan biri boʻlgan va Amazonning dastlabki kunlarida jiddiy ishtirok etgan: kompaniya nomi, biznes rejasi, hisoblari va dastlabki buyurtmalarni joʻnatish bilan shugʻullangan. U, shuningdek, kompaniyaning birinchi yuk tashish shartnomasi boʻyicha muzokaralar olib bordi[12]. Amazon muvaffaqiyatga erisha boshlaganida, Scott oʻz oilasi va adabiy faoliyatiga eʼtibor qaratishni afzal koʻrib, biznesda kamroq ishtirok etishni boshlagan.

Shaxsiy hayoti

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Scott 2016-yil 14-iyunda fuqarolikka qabul qilish marosimida

Scott 1993-yildan 2019-yilgacha Amazon va Blue Origin asoschisi Jeff Bezos bilan yashagan[13]. U Bezos bilan 1992-yilda D.E. Shawda yordamchisi sifatida ishlayotganida tanishgan; Nyu-Yorkda uch oylik tanishuvdan soʻng ular turmush qurishdi va 1994-yilda Vashingtonning Sietliga koʻchib ketishdi. Ularning toʻrt farzandi bor: uch oʻgʻil va bir qiz. Ularning qizi Xitoydan asrab olingan[14].

2019-yilda juftlik ajralishi natijasida ularning birgalikdagi mulkidan Scottga Amazon aksiyalari hisobida 35,6 milliard dollar qoldirdi, uning sobiq eri esa Amazon aksiyalarining 75 foizini saqlab qoldi. Scott 2019-yil aprel oyida dunyoning uchinchi eng badavlat ayoli va eng badavlat odamlardan biriga aylandi[15]. 2020-yil iyul oyida Scott qiymati 36 milliard dollarga baholangan boyligi bilan Forbes jurnali tomonidan dunyoning 22-eng boy odamlari roʻyxatiga kirdi[16]. 2020-yil sentyabrida u dunyoning eng boy ayoli deb topildi va 2020-yil dekabriga kelib boyligi 62 milliard dollarga baholandi[17].

Jeff Bezos bilan ajrashgandan soʻng, MacKenzie Bezos nomini MacKenzie Scottga oʻzgartirdi, familiyasi uning otasining ismidan olingan.

U hozir oʻrta maktab kimyo oʻqituvchisi Den Jewett bilan turmush qurgan[18].

Xayriya ishlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2019-yilning may oyida Scott Giving Pledge xayriya kompaniyasiga imzo chekdi, unda u butun umri davomida yoki oʻz xohishiga koʻra boyligining katta qismini xayriya ishlariga berish majburiyatini oldi; nomiga qaramay, majburiyat qonuniy kuchga ega emas[19]. 2020-yil iyul oyidagi Medium (Amerika onlayn nashriyot platformasi) postida Scott irqiy tenglik, LGBT+ tengligi, demokratiya va iqlim oʻzgarishiga eʼtibor qaratgan holda 116 notijorat tashkilotga 1,7 milliard dollar xayriya qilganini eʼlon qildi[20]. Uning qora tanlilar kollejlari va universitetlarilarga, ispanlarga xizmat koʻrsatadigan muassasalarga, qabila kollejlari va universitetlariga va boshqa kollejlarga sovgʻalari 800 million dollardan oshadi[21]. 2020-yil dekabr oyida, olti oydan kamroq vaqt oʻtgach, Scott oʻtgan toʻrt oy davomida 384 ta tashkilotga yana 4,15 milliard dollar xayriya qilganini, bunda asosiy eʼtibor iqtisodiyot taʼsiridan jabrlangan odamlarni qoʻllab-quvvatlashga qaratilganligini aytdi. Xayriya COVID-19 pandemiyasi va uzoq muddatli tizimli tengsizliklarni bartaraf etish uchun amalga oshirdi[22]. Uning soʻzlariga koʻra, iyul oyidan keyin oʻzining maslahat jamoasi unga boyligini tezroq berishini taklif qilishgan, chunki Qoʻshma Shtatlar COVID-19 ning misli koʻrilmagan taʼsiri bilan kurashgan va milliarderlarning boyligi oʻsishda davom etgan. Uning jamoasining eʼtibori kuchli yetakchilik guruhlari va natijalariga ega boʻlgan tashkilotlarni aniqlashga qaratilgan boʻlib, oziq-ovqat xavfsizligi yuqori boʻlgan, irqiy tengsizlikning yuqori choralariga, yuqori mahalliy qashshoqlik darajasiga va xayriya kapitaliga kirish imkoniyatiga ega boʻlgan jamoalarda faoliyat yuritayotganlar orqali xayriyani amalga oshirishni koʻzlar edi[23]. Scottning 2020-yilgi xayriya mablagʻi 5,8 milliard dollarni tashkil etdi, bu xususiy shaxs tomonidan xayriya tashkilotlariga qilingan yillik eng katta xayriyalardan biri edi[24]. 2021-yil 15-iyun kuni Scott 286 tashkilotga yana 2,7 milliard dollar berishini eʼlon qildi. Forbes maʼlumotlariga koʻra, Scott bir yil ichida 780 ta tashkilotga 8,5 milliard dollar xayriya qilgan (2020-yil iyulidan 2021-yil iyulgacha)[25]. 2021-yil iyun oyida Scott va Melinda French Gates gender tengligini targʻib qilish hamda 2030-yilgacha Qoʻshma Shtatlarda ayollarning kuchi va taʼsirini kengaytirish maqsadida „Tenglikni kutish shart emas“ tanlovini boshladi. 2022-yil fevral oyida toʻqqizta tashkilot Scottdan jami 264,5 million dollarlik sovgʻalarni qabul qildi. 2022-yil 23-martda u yana sovgʻalar berganligi eʼlon qilindi, jumladan, insoniyat uchun yashash joyi xayriya tashkiloti uchun 436 million dollar va rejalashtirilgan ota-onalik uchun 275 million dollar ajratgan. 2022-yil may oyida The Big Brothers Big Sisters fondi MacKenzie Scottning 122,6 million dollar xayriya qilgani haqida xabar berdi. Scott shuningdek, Keniya, Hindiston, Braziliya, Mikroneziya va Lotin Amerikasi kabi AQShdan tashqaridagi mamlakatlarning tashkilotlariga ham xayriya qilgan[26]. Forbes maʼlumotlariga koʻra, Scottning boyligi qariyb 46,7 milliard dollarga teng boʻlsa-da, u boyligining 18 foizini sovgʻa qilgan, Jeff Bezosning boyligi taxminan 164,8 milliard dollarni tashkil etsa-da, u shundan bor-yoʻgʻi 2,1 milliard dollar yoki salkam 1 foizini xayriyaga ajratgan[27].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ Bromvich, Jonah Engel; Alter, Aleksandra (2019-yil 12-yanvar). „MacKnzie Scott kim?“. The New York Times.
  2. ↑ „Bloomberg milliarderlar indeksi: MacKenzie Scott“. Bloomberg.
  3. ↑ „MacKenzie Scott: 2020-yilning 100 ta eng nufuzli odami“. Time jurnali. 2020-yil 23-sentabrda olindi.
  4. ↑ Bezos, MacKenzie (2013). „Tuzoqlar“. Nyu-York: Alfred A. Knopf.
  5. ↑ „Bystander Revolution“.
  6. ↑ Gren, Christy (29-may, 2019-yil). „MacKenzie Bezos Giving Pladgeini imzoladi va boyligining yarmini berishga vaʼda berdi“. Sanoat yetakchilari jurnali.2019-yil 13-iyulda olindi.
  7. ↑ „MacKenzie Scott toʻrt oyda 4,2 milliard dollar berdi“.Bloomberg yangiliklari. 15-dekabr, 2020-yil.
  8. ↑ Valleli, Pol. „Jeff Bezos va MacKenzie Scott: Iltimos, berishni bas qiling. Siz meni yomon koʻrsatyapsiz“. The Times.
  9. ↑ „MacKenzie Scott 286 ta tashkilotga yana 2,7 milliard dollar ajratmoqda“. NPR. 2021-yil 21-iyunida olindi.
  10. ↑ Jonson, Rebekka (2013-yil 20-fevral). „MacKenzi Bezos: yozuvchi, toʻrt farzandning onasi va taniqli rafiqa“. Vogue.
  11. ↑ „2020-yilda 6 milliard dollar xayriya qilgan MacKenzie Scott haqida bilish kerak boʻlgan 7 narsa“. Britaniya Vogue. 2020-yil 22-dekabr.
  12. ↑ „MacKenzi Bezos va yolgʻiz daho asoschi haqidagi afsona“.
  13. ↑ Snayder, Mayk (9-yanvar, 2019-yil). „Amazon bosh direktori Jeff Bezos va rafiqasi MacKenzie 25 yillik nikohdan keyin ajrashishadi“. USA Today.
  14. ↑ „Bezos haqidagi tezkor faktlar“. CNN. US. 2019.
  15. ↑ Shleyfer, Teodor (2019-yil 4-aprel). „MacKenzie Bezos 35 milliard dollar bilan dunyoning uchinchi eng badavlat ayoli“.
  16. ↑ MacKenzie Scott. Forbes. 2020-yil 29-sentabrda olindi.
  17. ↑ Gudvin, Jazmin (2020-yil 3-sentabr). „MacKenzie Scott dunyodagi eng boy ayolga aylandi“. CNN. 2020-yil 10-sentabrda olindi.
  18. ↑ McLean, Rob (2021-yil 8-mart). „Milliarder MacKenzie Scott Sietl maktab oʻqituvchisi bilan rishta bogʻlab, yana turmushga chiqdi“. CNN. 2021-yil 8-martda olindi.
  19. ↑ Shleyfer, Teodor (2019-yil 28-may). „MacKenzie sobiq eri Bezos rad etgan xayriya majburiyatini imzoladi“.
  20. ↑ Iyengar, Rishi (2020-yil 28-iyul). „MacKenzie Scott, ilgari Bezos, u hozirgi boyligidan 1,7 milliard dollar ajratganini aytdi“. CNN Business. 2020-yil 28-iyulda olindi.
  21. ↑ „MacKenzie Scottning qora tanlilar kollejlari va boshqalarga sovgʻalari: Qaysi maktablar qancha pul olgan“.
  22. ↑ Kulish, Nikolay (16-dekabr, 2020-yil). „MacKenzi Scott xayriya uchun yana 4,2 milliard dollar ajratilishini eʼlon qildi“. The New York Times.
  23. ↑ Scott, MacKenzie (2020-yil 15-dekabr). „Yordam berishning 384 usuli“. Medium. 2020-yil 26-dekabrda olindi.
  24. ↑ Dolan, Kerri A. „MacKenzie (Bezos) Scott soʻnggi oylarda 384 guruhga 4,1 milliard dollar xayriya qilganini eʼlon qildi“. Forbes. 2020-yil 16-dekabrda olindi.
  25. ↑ "MacKenzie Scottning „Hech qanday toʻrlar bogʻlanmagan“ xayriya ishida: „Koʻz yoshlarim tinmas edi“.
  26. ↑ Markes, Felipe (2022-yil 5-aprel). "MacKenzi Scott butun dunyo boʻylab oʻzining 12,4 milliard dollarini kengaytirmoqda". Bloomberg yangiliklari. Olingan 21-iyun, 2022.
  27. ↑ „MacKenzie Scott yana bir bor odamlarga Jeff Bezosni taqqoslash orqali qanday ekanligini koʻrsatdi“. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=MacKenzie_Scott&oldid=5325686" dan olindi