Penne alla aroq
Penne alla aroq (italyancha: Penne alla vodka — penne pastasi va asosini rus arogʻi tashkil qiluvchi qayladan tayyorlanadigan makaronli italyancha taom. Italiya va Qoʻshma Shtatlarda keng tarqalgan.
Kelib chiqishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Penne alla aroqning kelib chiqish tarixi aniq emas.
1974-yilda italiyalik aktyor Ugo Tonyatsi oʻzining taom retseptlari jamlangan pazandachilik kitobiga italyancha: pasta all'infuriata' — chili va aroq qoʻshilgan arrabiataning bir turini ham kiritgan[1]. Tonyatsi shuningdek, taomga Polshaning qalampir arogʻi qoʻshilsa, chili qalampiri qoʻshishga hojat qolmasligini taʼkidlab oʻtgan.
1980-yillarda penne va aroq asosida dudlangan losos, qaymoq va ikra (yoki muqobil ravishda qaymoq hamda qisqichbaqa) bilan pishiriladigan boshqa bir taom — penne alla moscovita mashhur boʻlib ketdi (italyancha: penne alla moscovita — „Moskva uslubidagi penne“).
Oxir-oqibatda, penne alla aroq atamasi aroq, qaymoq va pomidor qaylasi (klassik retseptda — marinara) bilan penne makaronidan pishiriladigan, koʻp hollarda ustiga parmezan pishlogʻi sepiladigan taomni anglata boshladi. Taomga qoʻshimcha tarkibiy mahsulotlar sifatida piyoz, panchetta va yashil noʻxat qoʻshish mumkin.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Erica%27s_Vodka_Sauce_-_16784035738.jpg/250px-Erica%27s_Vodka_Sauce_-_16784035738.jpg)
Penne alla aroqning hozirgi holatdagi koʻrinishini ixtiro qilganlikka daʼvogarlar juda koʻp. „Ultimate Pasta“ pazandachilik kitobi muallifi Paskuale Bruno kichikning soʻzlariga koʻra, ushbu taom Italiyaning Boloniya shahridagi „Dante“ restoranida oʻylab topilgan[2]. Pazandachilik sanʼatining boshqa bir guruh tarixchilari esa taom muallifi sifatida Kolumbiya universiteti bitiruvchisi, amerikalik Jeyms Dotini tan olishadi[3].
Italiya nashr etilgan „Williams Sonoma Essentials“ pazandachilik kitobida aytilishicha, penne alla aroq 1980-yillarda Rimda, oʻz mahsulotini Italiyada ommalashtirishni istagan va nomi oshkor etilmagan aroq kompaniyasining iltimosiga binoan oshpazlardan biri tomonidan ixtiro qilingan[4]. Barbara Kafka esa oʻzining „Doʻstlar uchun ovqatlar“ kitobida ushbu taomning 1980-yillar boshida Amerikada mashhur boʻlib ketishidan avval Italiyada keng tarqalganligini yozgan[5].
Retsept anʼanaviy italyan oshxonasiga nisbatan oʻziga xosligi va yangiligi tufayli 1980-yillarda Emilia Romagna kurortidagi yoshlar diskotekalarida keng tarqalgan, u yerdan Italiyaning boshqa mintaqalariga yoyilgan va Amerika Qoʻshma Shtatlariga ham kirib borgan.
2016-yil 25-oktabrda Italiyaning qandolatchilik va makaron sanoati assotsiatsiyasi 1980-yillarga tegishli boʻlgan ushbu retseptni qayta kashf etdi va uni Moskvada tashkil etilgan 18-Jahon makaron mahsulotlari kuni munosabati bilan Italiya hamda Rossiya oʻrtasidagi doʻstlik ramzi sifatida qaytadan taklif qildi[6].
Tayyorlash jarayonining oʻziga xosliklari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qaymoqli va pomidorli qayla uygʻunligi italyan oshxonasiga xos emas: muammo shundaki, pomidorning kislotalilik darajasi tufali qaymoq tarkibidagi kazein oqsilining tuzilishi oʻzgarib qoladi. Taom tarkibidagi aroq sousning yagona tuzilishini saqlaydigan emulgator vazifasini bajaradi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Ugo Tognazzi (1974). Penne all’infuriata. L’Abbuffone. Milan: Rizzoli Editore. p. 105.
- ↑ The ultimate pasta cookbook by Pasquale Bruno New York : Contemporary Books, 1997. ISBN 978-0-8092-3169-0
- ↑ Famous Italian Recipes by Justin M. Rotundo-Shanes, Boston: G. Lee Press, 1981.
- ↑ Essentials of Italian. Steve Seigelman. Williams Sonoma books, 2008.
- ↑ Food for Friends by Barbara Kafka: Harper & Row, 1984
- ↑ „Svetlana Borisova (2016-10-25). «Il ritorno delle penne alla Vodka». Russia Beyond.“. 2019-yil 16-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 28-iyul.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Cinzia Alfe. Riabilitiamo le penne alla vodka dall’ingiusta condizione di discredito. Dissapore. Arxivnaya kopiya
- Uzoq, Lyusi. Bugungi etnik Amerika taomlari: Madaniy entsiklopediya. p. 321. Arxivnaya kopiya -da arxivlangan
- Ugo Tognazzi (1974). Penne all’infuriata. L’Abbuffone (italyancha). Milan: Rizzoli muharriri. p. 105. Arxivnaya kopiya -da arxivlangan
- Pasquale Bruno Nyu-Yorkning eng yaxshi makaron pishirish kitobi : Zamonaviy kitoblar, 1997. ISBN 978-0-8092-3169-0
- Jastin M. Rotundo-Shanes tomonidan mashhur italyan retseptlari, Boston: G. Li Press, 1981-yil.
- Italiya tilining asosiy maʼlumotlari. Stiv Seygelman. Uilyams Sonoma kitoblari, 2008-yil.
- Doʻstlar uchun taom Barbara Kafka: Harper & Row, 1984-yil