Sangtoʻda GES-2
| Sangtoʻda GES-2 | |
|---|---|
 | |
| Mamlakat |
 Tojikiston |
| Joylashuvi | Xatlon viloyati Dangʻara tumani |
| Daryo | Vaxsh |
| Kaskad | Vaxsh GESlar kaskadi |
| Egasi |
Sangob ( Eron  Tojikiston hukumati (Loyiha ishga tushganidan 12 yildan keyin) |
| Maqomi | Amalda |
| Qurilishi boshlangan yil | 2006-yil 20-dekabr |
| Agregatlar ishga tushgan yillar | 2011, 2014 |
| Asosiy tavsifi | |
| Yillik elektr energiyasi ishlab chiqarishi | 932 |
| Elektrostansiya turi | toʻgʻonli |
| Qisman kuchlanish | 22,5 |
| Elektr quvvati, MVt | 220 |
| Uskunalar tavsifi | |
| Turbinalardan chiqish, m³/s | 2×635 |
| Generatorlar quvvati , megavatt | 2×110 |
| Asosiy inshoot | |
| Toʻgʻon turi | tosh-tuproqli |
| Toʻgʻon balandligi, m | 34 |
| Shlyuz | mavjud emas |
| Taqsimlovchi qurilma | 220 kV |
| Xarita | |
.png)
37°58′15″N 69°1′37″E / 37.97083°N 69.02694°E
Sangtoʻda GES-2 (tojikcha: Нерӯгоҳи барқи обии Сангтӯда-2, НБО Сангтӯда-2) – Tojikistonning Xatlon viloyati Dangʻara tumanida, Vaxsh daryosida joylashgan gidroelektr stansiya. Vaxsh GESlar kaskadi tarkibiga kiradi va kaskadning beshinchi pogʻonasi hisoblanadi.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sangtoʻda GES-2 qurilishi sovet davrida 1980-yillarda boshlangan, biroq 1990-yillarda moliyalashtirishning yetishmasligi ortidan qurilishi toʻxtatilgan. 1995-yilda Eron loyihani moliyalashtirishga qiziqish bildirdi, biroq bitim 2005-yilgacha imzolanmadi. Qurilish ishlari 2006-yil 20-dekabrda qayta tiklanadi[1][2].
Loyihaning umumiy qiymati 220 million dollarni tashkil qiladi, shundan Eronning ulushi 380 mln, Tojikistonniki $40 mln.
Stansiyaning birinchi gidroagregati 2011-yil 6-sentyabrda Emomali Rahmon hamda Mahmud Ahmadinajod ishtirokidagi marosimda ishga tushirildi[manba kerak].
Ikkinchi gidroagregat esa 2014-yil sentyabr oyida toʻliq ishga tushirildi.
Tojikiston Respublikasi va Afgʻoniston oʻrtasidagi hukumatlararo kelishuvga koʻra, 300 megavatt elektr energiyasi, xususan, Sangtoʻda GES-2da generatsiya qilingan energiya yoz oylarida Sangtoʻda—Puli Xumri yuqori voltli elektr uzatish tarmogʻi orqali uzatiladi[3].
Tavsifi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Gidroelektr stansiya Eronning Sangob kompaniyasi tomonidan qurib bitkazilgan va foydalaniladi[4]. Foydalanishga qadar toʻliq ishga tushirishni pudratchi Farab International Co. kompaniyasi amalga oshirdi. Loyihaga Mahab Ghods Engineering Company konsultantlik, Omran Maroon Engineers Company subpudratchilik qildi[5]. U Sangtoʻda GES-1 bilan bir vaqtda ishlaydi. Norak suv ombori darvozalaridan foydalanadi[4].
Toʻgʻon tosh-tuproqdan barpo etilgan. Balandligi daryo oʻzanidan boshlab hisoblaganda 31.5 metr (103 ft) va uzunligi 3,185 metr (10,449 ft)[5].
Daryoda qurilgan gidroeletr stansiya 2 ta agregatdan iborat va oʻrtacha yillik elektr energiyasi ishlab chiqarishi – 1 tVt*soat. Generatori Xitoyda ishlab chiqarilgan[6][7].
Dastlabki 12 yillik daromadi Eronga toʻlanadi, shundan soʻng GES egaligi Tojikistonga oʻtadi[2].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Tajikistan, Iran, Afghanistan Sign Deal On Electric Power Line“. Radio Free Europe/Radio Liberty (2006-yil 21-fevral). Qaraldi: 2009-yil 9-avgust.
- ↑ 2,0 2,1 „Iran starts building 180 mln usd Tajik hydroelectric power plant“. Forbes (2006-yil 20-fevral). Qaraldi: 2009-yil 9-avgust.[sayt ishlamaydi]
- ↑ „В Таджикистане официально сдана в эксплуатацию ЛЭП Сангтуда-Пули Хумри. news.tj“. 2015-yil 1-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 4-yanvar.
- ↑ 4,0 4,1 „Emomali Rahmon gives start to construction of Sangtuda-2 dam“. Tajik Water (2010-yil 29-noyabr). Qaraldi: 2011-yil 26-dekabr.
- ↑ 5,0 5,1 „Omran Maroon Engineers Company Projects“. Omran Maroon. 2013-yil 30-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 26-dekabr.
- ↑ „Sangtuda-2 units to be delivered by year-end“. New Europe (2009-yil 19-sentyabr). Qaraldi: 2010-yil 17-yanvar.
- ↑ „Iran sends equipment by air to complete Sangtuda-2 dam“. AsiaNews (2011-yil 1-avgust). Qaraldi: 2010-yil 17-yanvar.