Shpola

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Shpola

Шпола
Fayl:Pamyatnik T.Shevchenku v Shpolі, Cherkaщina. TIF
49°2′0″N 31°25′0″E / 49.03333°N 31.41667°E / 49.03333; 31.41667 G OKoordinatalari: 49°2′0″N 31°25′0″E / 49.03333°N 31.41667°E / 49.03333; 31.41667 G O
Asos solingan 1594-yil
Aholisi
 (2021-yil)
16 573
[[File:|290px|Shpola xaritada]]

Shpola (ukraincha: Шпола, pronounced [ˈʃpɔlɐ]; idishcha: שפּאָלע) — Ukrainaning markaziy qismidagi Cherkas viloyati Zvenyhorodka tumanida joylashgan shahar. Unda Ukrainaning aholi punktlaridan biri boʻlgan Shpola shahar tipidagi aholi yashash punkitining maʼmuriyati joylashgan[1]. Aholisi: 16,573 kishini tashkil edadi.

Maʼmuriy maqom[tahrir | manbasini tahrirlash]

1797-yilda Shpola Kiev gubernatorligidagi Zvenigorod tumani tarkibiga kirdi. 1938-yildan beri shahar[2]. Shpola 2020-yil 18-iyulgacha Shpola tumanining maʼmuriy markazi boʻlib xizmat qilgan. Ukrainaning maʼmuriy islohoti doirasida 2020-yil iyul oyida bu tuman tugatildi, buning natijasida Cherkasy viloyatidagi tumanlar soni toʻrttaga qisqartirildi. Shpola tumani hududi Zvenyhorodka tumaniga birlashtirildi[3][4].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1917-yilgi inqilobdan soʻng, Shpola avval Ukraina Sovet Sotsialistik Respublikasi, keyinchalik esa SSSR tarkibiga kirdi.

Ikkinchi Jahon urushi paytida fashistlar Germaniyasi SSSRga bostirib kirdi va 1942-yilda Shpolaning yahudiy aholisi qirgʻin qilindi. Bugungi kunda yahudiylar Shpola aholisining taxminan 0,5 foizini tashkil qiladi.

Demografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1847-yilda Shpolaning yahudiy aholisi 1156 kishidan iborat edi. 1897-yilga kelib bu raqam 11933 kishilik aholining 5388 nafarini yoki taxminan 45 foizini tashkil etdi. Bu daraja Ikkinchi jahon urushigacha saqlanib qoldi. 1989-yilda shahar aholisi 22378 kishini tashkil qilgan[5][2].

Xalqaro munosabatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shpola — Ayova shtatidagi Oskaloosa bilan qardosh shahar.

Mashhur shaxslari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Ivan Kulyk (1897—1937) — ukrain shoiri, qissalar yozuvchisi, diplomat;
  • Sergey Rojitskiy — Ukraina xalq armiyasi polkovnigi;
  • Sergey Dobrovolskiy — Ukraina xalq armiyasining leytenanti;
  • Oleksandr Tkachenko — Ukraina parlamenti raisi;
  • Itzik Feffer (1900—1952) — yahudiy shoiri;
  • Reb Arye Leib, „der Shpoler zeyde“ (iddishcha: "Shpolaning bobosi") (1725—1812) — Xasidik tzaddik.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Ukraina shaharlari roʻyxati

Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Шполянська територіальна громада“ (uk). decentralization.gov.ua.
  2. 2,0 2,1 Shpola // Bolshoy ensiklopedicheskiy slovar (v 2-x tt.). / redkoll., gl. red. A. M. Proxorov. tom 2. M., „Sovetskaya ensiklopediya“, 1991. str.668
  3. „Про утворення та ліквідацію районів. Постанова Верховної Ради України № 807-ІХ.“ (ukraincha). Голос України (18-iyul 2020-yil). Qaraldi: 3-oktabr 2020-yil.
  4. „Нові райони: карти + склад“ (ukraincha). Міністерство розвитку громад та територій України.
  5. Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1989 g. Chislennost gorodskogo naseleniya soyuznix respublik, ix territorialnix edinits, gorodskix poseleniy i gorodskix rayonov po polu

Bruklindagi yahudiylarning qochish xonasidagi Shpola xonasi: https://OneBeforeEscape.com/shpola (Wayback Machine saytida 1-oktabr 2020-yil sanasida arxivlangan)

  • (ukraincha) (1972) Іstorіya mіst і sіl Ukraїnskoї CCP — Cherkaska oblast (History of Towns and Villages of the Ukrainian SSR — Cherkasy Oblast), Kyiv.