Kontent qismiga oʻtish

Küçüksu saroyi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Küçüksu saroyi

Saroyning Bosfordan koʻrinishi
Umumiy maʼlumot
Maqomi Tarixiy obida
Meʼmoriy uslubi Barokko
Manzili Anadoʻli, Turkiya
Koordinatalar 41°04′42.42″N 29°03′53.46″E / 41.0784500°N 29.0648500°E / 41.0784500; 29.0648500
Egasi Turkiya Jumhuriyati
Küçüksu saroyi
Bogʻozdan Küçüksu saroyi koʻrinishi

Küçüksu saroyi (turkcha: Küçüksu Kasrı), Sohilboʻyi Pavilion, Göksu paviloni Turkiyaning Istanbul shahridagi yozgi saroy boʻlib, Anadoluhisari va Fotih Sulton Mehmet koʻprigi oʻrtasidagi Bosforning Osiyo qirgʻogʻida, Beykoz tumanining Küçüksu mahallasida joylashgan. Saroydan Usmonli sultonlari mamlakat sayohatlari va ov paytida qisqa vaqt qolishlari uchun foydalanilgan.

Saroy sulton Abdulmajid I (1823–1861) tomonidan buyurtma qilingan boʻlib, meʼmorlar Garabet Amira Balyan va uning oʻgʻli Nigoʻyos Balyan tomonidan neobarokko uslubida loyihalashtirilgan. 1857-yilda qurib bitkazilgan. Ushbu inshoot Mahmud I davrida (1696–1754) uning vazirlari Divittor Mehmed posho tomonidan qurilgan va keyingi hukmdorlar Salim III (1761–1808) va Mahmud II (1785–1839) tomonidan ketma-ket foydalanilgan ikki qavatli yogʻoch saroy oʻrnini egalladi.

Saroy hududiga quruqlikdan kirish

Bino ikki qavatdan va 15x27 m oʻlchamdagi yertoʻladan iborat.[1] Devorlari baland boʻlgan boshqa ayvonli bogʻlardan farqli oʻlaroq, uning bogʻi toʻrt tomondan bittadan darvozasi bor va choʻyan panjaralar bilan oʻralgan. Yertoʻla oshxona, choʻmila va xizmatkorlar xonalari bilan jihozlangan boʻlib, yuqoridagi qavatlar an'anaviy turk uyining dizaynini aks ettiradi - markaziy zalni oʻrab turgan toʻrtta burchakdagi xona. Dengiz boʻyida joylashgan xonalarda ikkita kamin, qolganlarida bittadan kamin, ularning barchasi rang-barang italyan marmaridan yasalgan. Xonalarda Bogemiyadan kelgan billur qandillar, pardalar, mebel qoplamalari va Herekeda toʻqilgan gilamlar mavjud. Zal va xonalarda rasm va san'at buyumlarini koʻrish mumkin. Vena davlat operasining sahna dizayneri Charlz Séchan ichki bezash ishlari bilan shugʻullangan.[2]

Sulton Abdulaziz davrida (1830–1876) fasadga yanada murakkab bezaklar qoʻshilgan. Asl bogʻning ba'zi qoʻshimcha binolari oʻsha paytda buzib tashlangan. Respublika davrining boshida bu joy bir necha yillar davlat mehmonxonasi sifatida foydalanilgan. 1944-yilda toʻliq restavratsiya qilinganidan buyon saroy muzey sifatida jamoatchilikka ochiq.[3]

Saroy Jeyms Bondning "Dunyo yetarli emas" filmida neft merosxoʻri Elektra Kingning Bokudagi saroyi sifatida namoyish etilgan. U Bollivudning mashhur Ek Tha Tiger filmida ham koʻringan.

  1. Çelik Gülersoy, Küçüksu, İstanbul, 1985, s. 86.
  2. Kenan Kurtoğlu, Önemli Bir Turistik Mahal Olarak İstanbul ve Milli Saraylar, İstanbul, 1994, s. 167.
  3. Çelik Gülersoy, Küçüksu, İstanbul, 1985, s. 88.