Kontent qismiga oʻtish

Lenin haykali Riga

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

V. I. Lenin haykali — 1950-yilda Latviya Sovet Sotsialistik respublikasi poytaxti Riga markazida oʻrnatilgan yodgorlik. Sobiq Lenin koʻchasi va Kirov koʻchasi (hozirgi Elizabeth) chorrahasida oʻrnatilgan. 1991-yilda demontaj qilingan.

Yodgorlik mualliflari: meʼmor — Ernest Shtalberg, haykaltaroshlar — Veniamin Bogolyubov va Vladimir Ingal.

Yodgorlik tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

V. I. Leninning haykaltaroshlar V. Ya. Bogolyubov va V. VA. Ingal modeli loyihasiga koʻra bronza haykali quyilgan. Haykal Leningraddagi M. G. Manizer nomli, Qizil bayroq ordenli „Monumentskulptura“ badiiy quyma tajriba zavodida quyilgan.

Yodgorlik Latviya respublikasi poytaxti Riga shahrining markaziy xiyobonida, Ozodlik monumentidan joʻka xiyobonining qarama-qarshi tomonida, Nativity sobori va hozir Latviya Respublikasi Vazirlar Mahkamasi joylashgan maʼmuriy binodan uncha uzoq boʻlmagan joyda oʻrnatilgan.

Yodgorlik tagkursisi yuqori darajadagi binolar uchun ishlatiladigan qizil Shroksha kvartsiti bilan qoplangan. Bunday kvartsit SSSRning 1937-yil (Parij) va 1939-yilgi (Nyu-York) Butunjahon koʻrgazmalaridagi pavilonlarida, shuningdek, Moskva metro stantsiyalarida ishlatilgan.

V.I.Lenin haykalining tantanali ochilishi 1950-yil 20-iyulda, Latviya Sovet Sotsialistik Respublikasi eʼlon qilinganligining oʻn yilligi arafasida (21-iyul) boʻlib oʻtgan.

Oʻsha vaqtda urf boʻlgan sovet anʼanalariga muvofiq, shaharliklar qariyb qirq yil davomida davlat bayramlari va unutilmas sanalarda yodgorlik poyiga gullar keltirishgan. Meʼmor bu holatni ham inobatga olgan. Tantanali tadbirlar chogʻida qizil granitdan yasalgan poydevorning keng supasiga gullar qoʻyilgan.

1991-yil 25-avgustda yodgorlik demontaj qilingan[1]. Demontaj paytida shikastlangan haykal Riga shahar chekkasidagi omborlardan birida saqlanmoqda[2].

Tashqi tasvir
Латвия, Рига.
Демонтаж памятника В. И. Ленину.
25 августа 1991 года
  1. „О памятниках В. И. Ленину в Риге“. 2021-yil 16-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 28-oktyabr.
  2. „Livejournal. Восстановят ли в Риге памятник Ленину?“. 2012-yil 15-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 28-oktyabr.
  • Leninu V. I. pamyatnik // Riga : Ensiklopediya = Enciklopēdija Rīga / [per. s latish. ; gl. red. P. P. Yeran]. — Riga : Glavnaya redaksiya ensiklopediy, 1989. — S. 423-424. — ISBN 5-89960-002-0.