So‘fiyonxon
Sufiyonxon (? -1535, Urganch) - Xorazm davlatida (Xiva xonligi) 1525-1535 yillarda hukmronlik qilgan shiboniylar oʻzbek sulolasining toʻrtinchi vakili.
1525 yilda Xasanqulixon vafotidan keyin Sufiyon xon hokimiyatga keldi. Soʻfiyonxon va uning atrofidagi sultonlar oʻzlarining qurolli kuchlari boshida Xorazmning janubi-sharqiy qismini, shuningdek Kopetdogʻning shimoliy yonbagʻri boʻylab bir qator viloyatlarni boʻysundirdilar. Shunday qilib, Vazir, Yangi Shahar, Tirsak, shuningdek Darun va Mangishloq turkman qabilalari bilan Berke Sultonning nabiralari oldiga borishdi, ulardan Sulton Gʻoziy eng kuchli boʻlib chiqdi.
Soʻfiyxon xonining hukmronligi bilan Xorazmda hokimiyat Aminekxon xonadoni vakillari qoʻlida nihoyat oʻrnatildi. Berke-Sultonning avlodlari asta-sekin oʻz mavqelarini yoʻqotdilar va oxir-oqibat Buxoroga qochishga majbur boʻldilar.
1535 yilda Sufiyxon Xon vafotidan keyin Xorazmda uning ukasi Bujaqaxon hokimiyatga keldi.
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Yoʻldoshev M., Xiva xonligida feodal yer egaligi va davlat tuzilishi, T., 1959;
- Gulyamov Ya. G., Pamyatniki goroda Xivi, T., 1941;
- Xudoyberganov K., Xiva — 2500. Xiva xonlari shajarasi, Xiva, 1996.
- Gulyamov Y.G., Istoriya orosheniya Xorezma s drevneyshikh vremen do nashikh dney. Tashkent. 1957
- Istoriya Uzbekistana. T.3. T.,1993.
- Istoriya Xorezma. Pod redaktsiyey I. M. Muminova. Tashkent, 1976
