Kontent qismiga oʻtish

UzAutoMotors

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
(UzDaewooAutodan yoʻnaltirildi)
UzAuto Motors
Sobiq nomi GM Uzbekistan (2008—2019)
Turi Qoʻshma korxona
Tarmogʻi Avtomobil sanoati
Egasi General Motors (25%)
UzAvtosanoat JSC (75%)
Qachon asos solingan mart2008 (16 yil avval) (2008-03)
Joylashuvi Asaka, Oʻzbekiston
Rahbariyat Bo Andersson, CEO
Mahsulot(lar)i Automobiles
Brendlari Chevrolet
Ravon
Ishchilar soni 13,000 (2020)
Vebsayti uzautomotors.com

UzAutoMotors (1996—2008-yillarda), UzDaewooAuto (2008—2019-yillarda), GM Uzbekistan — Janubiy Koreyaning „Daewoo“ va Oʻzbekistonning „OʻzAvtoSanoat“ kompaniyasi hamkorligida ochilgan qoʻshma yillik quvvati 200,000 avtomobilni tashkil etadi[1]. Qozogʻiston va Ozarbayjonda ishlab chiqarish filiallari mavjud. 2021 hamda 2022-yillarda Qozogʻiston avtomobil savdosida mutlaq yetakchi[2].

U ilgari qisman General Motorsga tegishli boʻlgan va 2019-yilda Oʻzbekiston hukumati tomonidan sotib olingan va nomi „UzAuto Motors“ deb oʻzgartirilgan. 2023-yil fevraliga kelib kompaniya Toshkent respublika fond birjasida IPO oʻtkazdi[3].

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Chevrolet brendi ostida mahalliy bozorda sotilayotgan Daewoo Matiz va Nexia rusumli o‘zbek markalari

Kompaniya 1992-yilda Oʻzbekiston davlat „OʻzAvtosanoat“ aksiyadorlik jamiyati va Janubiy Koreyadagi Daewoo oʻrtasida tashkil etilgan boʻlib, dastlab „Uz-DaewooAuto“ nomi bilan tanilgan[4]. Kompaniya 1996-yil 19-iyulda Asakadagi yangi yig'ish zavodida avtomobillar ishlab chiqarishni boshladi[4].

Uz-DaewooAuto kompaniyasi Uz-Daewoo brendi ostida avtomashinalar ishlab chiqargan[4]. Oʻzbek avtomobil sanoatini tashkil etish tashabbusi 1990-yillarning boshlariga va O‘zbekiston Prezidenti Islom Karimov prezidentlik davriga borib taqaladi[5].

2001-yilda Daewoo qulab tushgach, mulkdorlar oʻzgarganidan soʻng, 2008-yil mart oyida yangi qoʻshma korxona oʻrnini bosuvchi “GM Uzbekistan” tashkil etildi va Nexia va Matiz avtomobillari Chevrolet koʻkrak nishoni ostida sotildi. Asaka zavodida ishlab chiqarilgan GM Korea Chevrolet modellarining keng assortimenti.

Daewoo kompaniyasi General Motors tomonidan sotib olindi va GM Daewooga aylandi. Keyinchalik, 2008-yilda, kompaniya nomi GM Uzbekistan deb oʻzgartirildi. Qo'shma korxona "O'zAvtosanoat" AK (75%) va General Motors (25%)ga tegishli edi[6]. GM Uzbekistan 2011-yilning birinchi yarmida 106 334 dona avtomobil ishlab chiqargan[7].

Nomi va egasining oʻzgarishini hisobga olgan holda, kompaniya 2015-yilgacha Uz-Daewoo markali avtomobillarni ishlab chiqarishni davom ettirgan boʻlsa-da, modellar assortimentiga oʻzgarishlar kiritildi[8]. Baʼzi modellar hali ham Chevrolet sifatida sotiladi.

GM Uzbekistan 2008-yil 27-noyabrda ishlab chiqarishni boshladi. Shu kuni birinchi yigʻilgan avtomobil Chevrolet Lacetti boʻldi, bu OʻzAvtosanoat tomonidan ishlab chiqarilgan 1.000.000-yigʻilgan avtomobil ham boʻldi. Chevrolet kompaniyasi Asaka shahrida Chevrolet Spark M300 avtomobilini ishlab chiqardi, hozircha bu model faqat eksport uchun moʻljallangan.

2019-yilda qayta nomlanishidan oldingi "GM Uzbekistan" kompaniyasining logotipi

2008-yildagi kelishuvga koʻra, “GM Powertrain Uzbekistan” Toshkentda, 2011-yil noyabr oyida GM Uzbekistanning Asaka shahridagi avtomobil ishlab chiqarish zavodidan 400 kilometr (248.5 mi) dvigatel zavodini ochdi. Zavod GMning Oʻzbekistondagi birinchi dvigatel zavodi boʻlib, butun dunyo boʻylab GM kichik yengil avtomobillarida foydalanish uchun yiliga 225 000 dona 1,2 va 1,5 litr Daewoo S-TEC motor ishlab chiqarish quvvatiga ega[9]. Yana bir zavodda Uz-DaewooAvto va Chevrolet Lacetti avtomobillari uchun 200 ming dona old-orqa va yon oynalar ishlab chiqarildi[10]. 2014-yilda Xorazm viloyatining Pitnak shahrida Damas/Labo mikrovanlari va Chevrolet Orlando mikroavtomobillarini ishlab chiqaradigan uchinchi ishlab chiqarish korxonasi ochildi[11].

2010-yilda GM Uzbekistan yigʻish zavodida 5 mingga yaqin kishi ish bilan ta’minlandi. GM Uzbekistan 2011-yilda mahalliy miqyosda 121 584 dona avtomobil sotdi va bu mamlakat Chevrolet uchun sakkizinchi yirik bozorga aylandi va 225 000 dan ortiq avtomobil ishlab chiqardi. Mahsulotlari Rossiya va boshqa MDH mamlakatlariga ham eksport qilinib kelmoqda[12].

"GM Uzbekistan" zavodining 2014-yildagi rasmi

2012-yilda ishlab chiqarish liniyasiga Chevrolet Malibu va Chevrolet Cobalt qo'shildi[5][13], 2013-yilda Daewoo Gentra modeli[14], 2014-yilda Chevrolet Orlando avtomobili[15] va 2015-yilda Chevrolet Nexia T250 modellari ham ishlab chiqarila boshladi.

2019-yilda Oʻzbekiston hukumati kompaniyani sotib oldi va nomi “UzAuto Motors” deb oʻzgartirdi[16].

2020-yilda UzAuto Chevrolet Equinox, Trailblazer, Traverse va Tahoe yoʻltanlamaslarini import qilishni boshlab, agar talab yetarli boʻlsa, ularni mahalliy mijozlar uchun ishlab chiqarish niyatida ekanligini aytib oʻtgan[17]. UzAuto 2020-yilda Ravon brendidan voz kechib, uni Chevrolet Spark (R2), Nexia (R3), Cobalt (R4) va Lacetti (R5/Gentra) sifatida yana Chevrolet brendiga birlashtirdi[18].

2021-yil aprel oyida kompaniya Rossiya bozori uchun Chevrolet rusumli avtomobillarni ishlab chiqarish rejasini eʼlon qildi[19].

2021-yil avgust oyida Bo Andersson kompaniyaning bosh ijrochi direktori etib tayinlandi[20].

2022-yildan beri kompaniya xalqaro sanksiyalar tufayli Rossiya va Belarus bozorlariga eksport qilishni toʻxtatdi[21]. Logistik cheklovlar tufayli Ukrainaga eksport ham vaqtincha toʻxtatildi.

2022-yil oktyabr oyida kompaniya ichki bozorda IPO oʻtkazish niyatini eʼlon qildi[22]. Noyabr oyi oxirida kompaniya oʻz narxlarini eʼlon qildi. Ushbu IPO hukumat tomonidan yaqin bir necha yil ichida rejalashtirilgan uchta „Xalq IPO“laridan biri boʻladi[23]. 2022-yilda Fitch Ratings kompaniya reytingini „BB-, Outlook Stable“ darajasiga koʻtardi[24].

Rahbariyat

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bugun.uz nashrining keltirishicha, „Oʻzavtosanoat“ Bo Anderssonni oʻzining eng yirik korxonalari — „UzAutoMotors“ va „UzAutoMotors Powertrain“larning bosh direktori etib tayinladi[25]. Qayd etilishicha, u Shvetsiya Harbiy Akademiyasi hamda Garvard universitetining oliy menejment programmasi bitiruvchisi. Stokgolm universitetining biznes boshqaruvi bakalavr diplomini olgan. Bo Andersson avtomobilsozlik sohasidagi top-menejer boʻlib, sohasidagi faoliyatini 1987-yildan Shvetsiyaning „Saab Automobile AB“ kompaniyasida boshlagan.

1993-yildan 2009-yilgacha xarid yoʻnalishida turli rahbar lavozimlarni egallagan va 2001—2009-yillarda „General Motors“ning global xarid boʻlinmasiga rahbarlik qilgan. 2009-yildan 2013-yilgacha „Gruppa GAZ“ korxonasiga prezidentlik qilgan. Bu davrda Andersson «Gruppa GAZ» biznesini zarardan barqaror foydaga olib chiqa olgan. 2014-yildan 2016-yilgacha „AvtoVAZ“ prezidenti etib tayinlangan. „Gruppa GAZ“da boʻlgani kabi Andersson „AvtoVAZ“da ham toʻliq transformasiyani amalga oshirgan. U „AvtoVAZ“ni tark etgach, eng yirik avtomobil butlovchi qismlarini ishlab chiqaruvchilaridan biri boʻlgan „Yazaki Europe, Africa, North & South America“ korporasiyasiga 4 yil rahbarlik qilgan.

Bunga qadar „UzAutoMotors“ bosh direktori etib Rustam Rajabov tayinlangandi[26]. U kompaniyaning 2021-yildagi natijalari koʻrib chiqilgunga qadar, biroq 2022-yil 30-iyundan kech boʻlmagan, bir yillik muddatga tayinlangandi.

Kompaniya tarixidagi barcha avtomobil modellari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yillar Model
1996—h.v Daewoo Damas
1996—2004 Daewoo Labo
1996—2003 Daewoo Tico
2001—2017 Daewoo Matiz
1996—yildan Daewoo Nexia
2003—yildan Daewoo Lacetti
2007—h.v Chevrolet Captiva
2007—2012 Chevrolet Epica
2008—2009 Chevrolet Tacuma
2010—h.v Chevrolet Spark
2012—h.v Chevrolet Malibu
2013—h.v Chevrolet Cobalt
2013—2024 Chevrolet Orlando
2013—h.v Daewoo Gentra
2016—yildan Chevrolet Nexia
2018—yildan Chevrolet Tracker
2019—yildan Chevrolet TrailBlazer
2019—yildan Chevrolet Equinox
2019—yildan Chevrolet Traverse[27]

Hozirda ishlab chiqarilayotgan modellar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ravon Nexia R3
Ravon R4

Hozirda import qilinayotgan modellar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ishlab chiqarilishi toʻxtatilgan modellar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hozirda ishlab chiqarilayotgan modellar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ishlab chiqarilishi toʻxtatilgan modellar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yana qarang

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „UzAvtosanoat - The Millionth Car“. avtoolam.sarkor.uz (9-dekabr 2008-yil). Qaraldi: 23-iyul 2010-yil.[sayt ishlamaydi]
  2. ↑ „GM Uzbekistan nomi o'zgardi“. Kun.uz.[sayt ishlamaydi]
  3. ↑ „Акции UzAuto Motors размещены на фондовой бирже "Ташкент"“ (ru). Газета.uz (2023-yil 17-fevral). Qaraldi: 2023-yil 18-fevral.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 „Asaka automobile plant turns 13“. UZ Daily (2009-yil 17-iyul).
  5. ↑ 5,0 5,1 „In Uzbekistan, a Chevy on every corner“. Reuters (2012-yil 5-sentyabr).
  6. ↑ „Uzavtosanoat website“. 2013-yil 23-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 4-may.
  7. ↑ „Ozarbay̆zhon Ŭzbekystondan Chevrolet-Captiva sotyb olady“ (uz). Ozodlik radiosi (2011-yil 10-sentyabr). Qaraldi: 2011-yil 9-oktyabr.
  8. ↑ Gerden, Eugene. „Former GM Uzbekistan JV Eyes Growth“. Ward's (2020-yil 7-fevral).
  9. ↑ General Motors (2011-yil 15-noyabr). „GM Opens Engine Plant in Uzbekistan“. Press-reliz.
  10. ↑ „Поставщик автостекла для GM Uzbekistan“. chevrolet-uz.com (2009-yil 10-fevral).
  11. ↑ „GM Uzbekistan increases production capacities by 20%“. UzDaily.com (2015-yil 5-noyabr).
  12. ↑ „Assembly plants“. UzAvtosanoat.uz. 2016-yil 31-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 9-iyun.
  13. ↑ General Motors (2012-yil 20-mart). „Chevrolet Launches Malibu in Uzbekistan“. Press-reliz.
  14. ↑ „GM Uzbekistan presents new sedan Gentra (photos)“. UzDaily.com (2013-yil 24-may).
  15. ↑ „GM Uzbekistan presents mini-van Chevrolet Orlando“. UzDaily.com (2014-yil 10-mart).
  16. ↑ „GM Uzbekistan Now Wholly Owned by Uzbek Government“.
  17. ↑ „GM's Former Uzbekistan Joint Venture to Begin Selling Chevrolet Crossovers and SUVs“.
  18. ↑ „"UZAUTO MOTORS" ЭКСПОРТ БОЗОРЛАРИДА АВТОМОБИЛЛАРНИ CHEVROLET БРЕНДИ ОСТИДА СОТИШНИ БОШЛАМОҚДА“ (2020-yil 16-fevral).(oʻzbekcha)
  19. ↑ Gerden, Eugene. „UzAvtoMotors Ready to Expand Chevrolet Range in Russia“. Ward's (2021-yil 24-may).
  20. ↑ „Industry veteran Bo Andersson appointed CEO of UzAuto Motors“. Automotive News (2021-yil 24-avgust).
  21. ↑ CNN „GM stops exporting cars to Russia“. CNN Business (2022-yil 28-fevral). Qaraldi: 2022-yil 21-oktyabr.
  22. ↑ https://invest.gov.uz/mediacenter/news/uzauto-motors-prepares-for-ipo/ Andoza:Bare URL inline
  23. ↑ „UzAuto Motors launches subscription campaign for third IPO in Uzbekistan's history“ (2022-yil dekabr).
  24. ↑ https://www.fitchratings.com/research/corporate-finance/fitch-upgrades-jsc-uzauto-motors-to-bb-outlook-stable-13-12-2022#:~:text=Fitch%20Ratings%20%2D%20Barcelona%20%2D%2013%20Dec,Long%2DTerm%20IDR%20is%20StableAndoza:Bare URL inline
  25. ↑ „«UzAutoMotors» компаниясига янги бош директор тайинланди“. Bugun.uz. 2022-yil 28-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 23-avgust.
  26. ↑ „Рустам Ражабов «UzAutoMotors» бош директори этиб тайинланди“. Bugun.uz. 2021-yil 23-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 27-aprel.
  27. ↑ GM Uzbekistan yangi modellarni ishlab chiqaradi
  28. ↑ GM Uzbekistan yangi modellarni ishlab chiqaradi 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=UzAutoMotors&oldid=4928314" dan olindi