Imperiya nefriti (Fabergé tuxumi)
| Imperiya nefriti Fabergé tuxumi | |
|---|---|
 | |
| Yetkazib berilgan yil | 1902 |
| Mijoz | Nikolay II |
| Qabul qiluvchi | Maria Feodorovna |
| Amaldagi egasi | |
| Individual yoki muassasa | Xususiy kolleksiya |
| Sotib olish yili | Oxirgi ma'lumot 1990-yillar |
| Dizayn va materiallari | |
| Ish ustasi | Michael Perkhin |
| Foydalanilgan materiallar | Oltin, kumush, po'lat, emal, nefrit, marvarid,ikkita brilliant |
| Boʻyi | 60 mm |
| Eni | 48 mm |
| Oʻziga xos xususiyati | Rossiya gersoginyasi Olga Alexandrovna va Oldenburg gertsogi Pyotr Alexandrovichning miniatyura portreti (asl nusxasi yoʻqolgan) |
Imperiya nefriti tuxumi (baʼzan xato qilib Aleksandr III medali tuxumi deb ataladi) zeb-ziynat buyumlari bilan bezatilgan Pasxa tuxumi boʻlib, rus zargari Peter Carl Fabergé nazorati ostida 1901-1902-yillarda Nikolay II uchun tayyorlangan Fabergé tuxumlaridan biri hisoblanadi. Nikolay II 1902-yil Pasxa bayramida Imperiya nefriti tuxumini onasi qirolicha Maria Feodorovnaga sovgʻa qilgan. Imperiya nefriti tuxumining kelib chiqishi haqida baʼzi Fabergé mutaxassislari tomonidan bildirilgan eʼtirozlar mavjud .
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Imperiya nefriti tuxumining nomidan tuxum nefritdan yasalganligi va imperiya uslubida ishlov berilganligi anglashiladi[1]. Fabergé hisob-fakturasining asl nusxasida shunday deyilgan: "Tuxum, „Imperiya“, nefrit, oltin, ikkita olmos va miniatyura". Imperiya nefriti tuxumi 1990-yillarning oʻrtalarida topilgan va baʼzi Fabergé tadqiqotchilari bu tuxumda Rossiya imperatori Aleksandr III portret medali bor degan notoʻgʻri fikrda edilar, lekin asl buyruq koʻrsatmasida Aleksandr III portretiga ishora qilmagan[2].
Bu xatolik Moskva qurol-yarogʻ palatasining qimmatbaho buyumlarning roʻyxatini notoʻgʻri talqin qilishi natijasida yuzaga keldi. Ushbu roʻyxatda „Nefrit tuxumi, oltin asosda va medalyonda imperator Aleksandr III portreti“ qayd etilgan[3]. Shu sababli, koʻplab tadqiqotchilar 1902-yilgi imperator tuxumida Aleksandr III portreti borligiga amin edilar, ammo buni tasdiqlovchi dalillar yoʻq.
Biroq, 2015-yilda maxsus ekspertlar guruhi tomonidan olib borilgan tadqiqotlar davomida mutaxassislar eʼtiboriga noyob tarixiy hujjat — „Gatchina saroyida saqlanadigan Dowager imperatori Maria Feodorovnaning shaxsiy mulki roʻyxati (1917-yil 28-iyul)“ taqdim etildi. Ushbu 12 sahifali bukletda kamida 150 ta narsa, jumladan Dowager imperatori Maria Feodorovnaga tegishli 7 ta Imperial Fabergé tuxumi qayd etilgan. Ushbu hujjat birinchi marta 2013-yilda nashr etilgan[4].
Ushbu hujjatning ikkinchi sahifasida, 10-raqamda, „Oltin asosida oʻrnatilgan tuxum, ikkita nefrit ustunida, Gr. Dss portretlari bilan. Olga Alexandrovna va Dyuk PA Oldenburg“ soʻzlari yozilgan. Ushbu taʼrif Fabergé tadqiqotchilarining 1902-yil tuxumiga nisbatan eng toʻgʻri boʻlib, ilgari „nefrit tuxumi, oltin asosda va medalyonda imperator Aleksandr III portreti“ bilan xato qilingan[5].
Imperiya nefriti tuxumi hozirda AQShning Nyu-York shahridagi shaxsiy kolleksiyada.
Tuxumning haqiqiyligi, Imperiya nefriti tuxumi hali ham yoʻqolgan deb hisoblagan baʼzi Fabergé mutaxassislari tomonidan bahsli mavzu hisoblanadi[6][7][8]. Fabergé mutaxassisi Geza fon Habsburg, Forbes kollektsiyasining sobiq xodimi Kerol Eyken, Sothebydan Caren Cettering va Wartski direktori Kiran MacCarty (2014-yilda Uchinchi imperator tuxumi 90 yil davomida yoʻqolganidan keyin topilganida autentifikatsiya qilingan) kabi boshqa ekspertlar[9] tuxumni tekshirgan va uning haqiqiyligini tasdiqlash uchun hech qanday ochiq bayonot bermagan[10].
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1902 Empire Nephrite Egg, Mieks Fabergé Eggs.
- ↑ Skurlov, Valentin. The Faberge Imperial Easter Eggs. Christie's, August 1997 — 183-bet. ISBN 090343248X.
- ↑ Tutova, Tatiana. The Russian Imperial House court treasures destiny. The state historical-cultural museum-reserve "The Moscow Kremlin", 2015 — 7-bet. ISBN 978-5-88678-287-5.
- ↑ Russian Empresses: Fashion and Style. Late 18th century - early 20th century.. Moscow: Kuchkovo Pole, 2013 — 373-bet. ISBN 978-5-9950-0291-8.
- ↑ Tatiana Fabergé, Nikolai Bachmakov, Dmitry Krivoshey, Nicholas B.A. Nicholson (ed.), Valentin Skurlov, Anna Palmade, Vincent Palmade. Faberge: The Imperial "Empire" Egg of 1902.. New York: Harrison Piper & Co., 2017 — 14–15-bet. ISBN 978-1-5323-4228-8.
- ↑ „Mieks Fabergé Eggs“. www.wintraecken.nl. Qaraldi: 2021-yil 23-may.
- ↑ „Fabergé Research Site | Newsletter 2017 Fall and Winter“ (en). Fabergé Research Site. Qaraldi: 2021-yil 23-may.
- ↑ Ruzhnikov. „To All Fabergé Fans of White Elephants | Ruzhnikov Fine Art News“ (en-US). Ruzhnikov (2020-yil 18-avgust). Qaraldi: 2021-yil 23-may.
- ↑ Susannah Cullinane. „Scrap metal find turns out to be $33 million Faberge golden egg“ (en). CNN. Qaraldi: 2021-yil 23-may.
- ↑ Ruzhnikov. „A Fabergé Farrago of Fakes and Impostors | Ruzhnikov Articles“ (en-US). Ruzhnikov (2020-yil 2-may). Qaraldi: 2021-yil 23-may.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Tatyana Fabergé, Nikolay Bachmakov, Dmitriy Krivoshey, Nikolay BA Nikolson (ed. ), Valentin Skurlov, Anna Palmade, Vinsent Palmade. Fabergé: 1902 yil imperatorlik „imperiyasi“ tuxumi. — Nyu York. — 2017 yil. 364-bet ISBN 978-1-5323-4228-8
- (RU) T. Faberje, N. Boshmakov, D. Krivoshey (sost.), N. Nikolson, A. va V. Palmeyd, V. Skurlov. Faberje. Imperatorskoe pasxalnoe yaytso „Ampir“ 1902 yil. M.: OOO „Buki Vedi“, 2018. 160 s.ISBN 978-5-4465-1824-1ISBN 978-5-4465-1824-1
- Mieks Fabergé tuxumlari
