Kontent qismiga oʻtish

Krasnoyarsk xalqaro aeroporti

Koordinatalari: 56°10′18″N 092°29′36″E / 56.17167°N 92.49333°E / 56.17167; 92.49333
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Krasnoyarsk xalqaro aeroporti
Международный аэропорт Красноярск
Fayl:Aeroport Krasnoyarsk.jpg
IATA kodi: KJA – ICAO kodi: UNKL
Qisqacha bayon
Aeroport turi Fuqarolik
Operator "Yemelyanovo aeroporti" MChJ
Xizmat doirasi Krasnoyarsk, Rossiya
Havo yoʻli tuguni * Aeroflot
  • KrasAvia
  • NordStar
Markazi * AirBridge Cargo
Dengiz sathidan balandligi 942 ft / 287 m
Koordinatalari 56°10′18″N 092°29′36″E / 56.17167°N 92.49333°E / 56.17167; 92.49333
Vebsayti kja.aero
Xarita
KJA (Rossiya)
KJA
Aeroportning Rossiya xaritasidagi joylashuvi
Uchish/qoʻnish yoʻlaklari
Uzunligi Yuzasi
m ft
11/29 3,700 12,139 Beton
Maʻlumotlar (2018)
Yoʻlovchilar soni 2,587,734
Yuk 16,800 tonna
Manba: Krasnoyarsk xalqaro aeroporti[1]

Krasnoyarsk xalqaro aeroporti (ruscha: Международный аэропорт Красноярск) (IATA: KJA, ICAO: UNKL), Rossiyaning Krasnoyarsk oʻlkasidagi yirik aeroport, Krasnoyarskdan 27 kilometr (17 mi) shimoli-gʻarbda joylashgan[2]. 2017-yil dekabr holatiga koʻra, yoʻlovchi tashish boʻyicha Rossiyada 14-oʻrinni egallagan.

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Hozirda nofaol eski 1-terminal
Hozirda nofaol 2-terminal

Aeroportning qurilishi 1970-yilda boshlangan. U 1980-yilda ishga tushirilgan[manba kerak].

2005-yilda aeroport tranzit va xalqaro yoʻlovchilarga xizmat koʻrsatish uchun 2-terminalni ishga tushirdi. 2006-yilga kelib, eski uchish-qoʻnish yoʻlagi qoplamasi mustahkamlangan polimer toʻrli asfalt-beton qatlami bilan almashtirildi.

2007-yil noyabr oyida Lufthansa Cargo oʻzining Osiyodagi yoqilgʻi quyish va tarqatish punktini Qozogʻistonning Ostona shahridan Krasnoyarsk (Yemelyanovo) xalqaro aeroportiga oʻzgartirishi mumkinligi eʼlon qilindi, chunki Lufthansa Rossiyada yoqilgʻi sotib olmasa, aviakompaniyaga Yevropadan Osiyoga parvozlari uchun havo hududidan foydalanishga ruxsat bermaydi. 2008-yil iyul oyida Lufthansa aeroport ICAO xavfsizlik standartlariga moslashtirilgach, yuk logistika markazini Ostonadan Krasnoyarskga (Yemelyanovo) koʻchirishini maʼlum qildi[3]. Lufthansa Cargo kompaniyasining Krasnoyarsk (Yemelyanovo) aeroportidagi yuk terminali Frankfurtdan keyin ikkinchi yirik aeroport edi. Biroq, 2016-yil oktyabr oyida Lufthansa Cargo barcha reyslarni Krasnoyarskdan (Yemelyanovo) Sibirning boshqa aeroporti Tolmachevo (Novosibirsk)ga oʻtkazdi, chunki u yaxshi infratuzilma va baʼzi xizmatlarni autsorsing qilish imkoniyatiga ega, Krasnoyarskda esa kompaniya „oʻz xodimlari va uskunalarini jalb qilishga majbur boʻladi“[4]. Boshqa tomondan, AirBridgeCargo Airlines 2018-yil yanvar oyida oʻz faoliyatini Tolmachevo aeroportidan Yemelyanovoga oʻzgartirdi[5].

2008-yilda soatiga 750 yoʻlovchiga xizmat koʻrsatadigan zamonaviy kelish terminali ochildi. Shuningdek, 2008-yilda yoritish moslamalari rekonstruksiya qilindi va yuqori intensivlikdagi yangi yoritish tizimi – markaziy chiroqlar va teginish zonasi chiroqlari oʻrnatildi[2]. 2011-yilda aeroport 1,6 milliondan ortiq yoʻlovchiga xizmat koʻrsatdi, bu 2010-yilga nisbatan 28 foizga koʻpdir.

2017-yilning noyabr oyida aeroport bosh direktori aeroport endi Krasnoyarsk-Yemelyanovo oʻrniga Krasnoyarsk-Xalqaro deb nomlanishini maʼlum qildi. Aeroportning nomi hali rasman oʻzgartirilmagani nomaʼlum[6].

2019-yilgacha „Rossiya temir yoʻllari“ aeroportga temir yoʻl liniyasini qurish toʻgʻrisida qaror qabul qildi, ammo chiptalarning yuqori narxi va poyezdlarning unchalik band boʻlmasligi tufayli bu Aeroexpress yoʻnalishi boʻlmaydi, oddiy shaharga qatnov boʻladi. Shunga qaramay, yoʻnalish yuk poezdlariga ham xizmat koʻrsatadi, havo-yuklarni toʻgʻridan-toʻgʻri Krasnoyarskka yetkazib beradi[7] [8] [9].

2019-yil mart oyida Aeroflot Krasnoyarsk oʻlkasi hukumati va Yemelyanovo aeroporti bilan mahalliy xalqaro hab yaratish boʻyicha kelishuv imzoladi. Loyiha 2020-yilda boshlanadi[10]. 2021-yil 31-may kuni Aeroflot rasmiy ravishda Krasnoyarskdagi hab faoliyatini boshladi[11].

Joylashuvi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Krasnoyarsk Yemelyanovoning joylashuvi gʻayrioddiy, chunki aerodrom kichikroq Cheremshanka aerodromi yonida joylashgan. Buning gʻayrioddiy va biroz muammoli boʻlishining sababi shundaki, Cheremshanka aerodromning yonida joylashganligi sababli, uni Yemelyanovo bilan osongina chalkashtirib yuborish mumkin va joylashuv masalasini qoʻshadigan narsa shundaki, ikkala aerodrom ham uchish-qoʻnish yoʻlagi podshipniklarini – 11/29 – bir-biri bilan birlashtiradi. Natijada, bu ikki aeroportni bittaga oʻxshatib qoʻyadi, bu ayniqsa muammoli, chunki ikkalasini farqlashning yagona yoʻli uchish-qoʻnish yoʻlagi uzunligidir – Cheremshankada Yemelyanovoga qaraganda qisqaroq uchish-qoʻnish yoʻlagi bor va hech qanday taksi yoʻli ikki aerodromni bogʻlamaydi.

Imkoniyatlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yangi terminalning ichki koʻrinishi (roʻyxatdan oʻtish zonasi)
Terminal ichidagi aeroportga kirish zali
Yangi 1-terminalning perron koʻrinishi

Ayni paytda aeroport barcha uch terminalda yoʻlovchilarga xizmat koʻrsatish xizmatlarining toʻliq majmuasini taqdim etadi, jumladan VIP xizmatlar, biznes-zal, bolalar/ota-onalar xonasi, bankomatlar, doʻkonlar, kafelar, barlar, dorixona va pochta boʻlimi. 29-qoʻnish yoʻlagi ILS II toifali operatsiyalar uchun sertifikatlangan[2]. Uchish-qoʻnish yoʻlagi holati, jihozlar va samolyotlarga ishlov berish texnologiyasi aeroportga 50 dan ortiq turdagi yoʻlovchi va yuk tashuvchi samolyotlarga, jumladan Boeing 777, Boeing 767, Boeing 747, Airbus A330 oilasi, McDonnell Duglas MD-11, Antonov An-124 va boshqalarga xizmat koʻrsatish imkonini beradi[2].

Krasnoyarsk (Yemelyanovo) xalqaro aeroportida yangi terminal qurilmoqda va hozirda qurilishni 2017-yilning noyabrigacha yakunlash rejalashtirilgan. 2017-yil 16-dekabrda aeroport yangi yoʻlovchi terminalini sinovdan oʻtkazishni va dekabr oyida ham ish boshlashni rejalashtirmoqda[12]. Terminalda 6 ta havo koʻprigi boʻladi[13].

2017-yil 8-dekabr kuni aeroportda yangi bagaj tizimi sinovdan oʻtkazildi, 16-dekabrda yana bir sinov ochilishi rejalashtirilgan. Aeroport 2017-yil 26-dekabrda rasmiy ravishda ochildi, ertasi kuni NordStar Boeing 737-800 bilan Norilskka parvozni boshladi[14] [15] [16].

2018-yil 16-mart kuni Globus Airlines GH73 aviakompaniyasining Moskva-Domodedovo reysini qabul qilib, soat 18:50 da kelgan havo koʻprigi ishlay boshladi[17] [18].

Terminal hozirda ichki yoʻnalishlarga xizmat koʻrsatmoqda, bu esa 1-terminalni 27-dekabrda yoʻlovchilarga xizmat koʻrsatishni toʻxtatishga majbur qildi. 2018-yilda xalqaro reyslar oʻzgaradi va keyin 2-terminal xizmatni toʻxtatadi va yangi terminal aeroportdagi yagona yoʻlovchi terminali boʻladi.

1-terminalni rekonstruksiya qilish hozirda davom etmoqda va uning dizaynini oʻzgartirish, yangi terminal bilan osongina integratsiyalashuvi va funksiyasini oʻzgartirish rejalashtirilgan. Eski terminal VIP reyslarni yanada qulayroq qabul qilish uchun konferentsiya markaziga aylanadi[19].

Aviakompaniyalar va yoʻnalishlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yoʻlovchi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Aviakompaniya Manzillar
Aeroflot Bangkok–Suvarnabhumi[20], Moskva-Sheremetyevo, Phuket, Sankt-Peterburg
Aero Nomad Airlines, Qirgʻiziston bayrogʻi Qirgʻiziston Oʻsh[21]
Avrora, Rossiya bayrogʻi Rossiya Vladivostok, Xabarovsk, RossiyaYujno-saxalinsk
Avia Traffic Company, Rossiya bayrogʻi Rossiya Bishkek, Oʻsh
Azimut Mineralnye Vodi, Moskva-Vnukovo, Ufa, RossiyaYakutsk
Azur Air, Rossiya bayrogʻi Rossiya Mavsumiy charter: Antaliya, Phuket
IrAero Boku[22], Irkutsk, XitoyManchjuriya, RossiyaNeryungri
KrasAvia, Rossiya bayrogʻi Rossiya RossiyaAbakan, RossiyaBaykit, RossiyaBarnaul, RossiyaGorno-altaysk, RossiyaIgarka, Irkutsk, RossiyaKemerovo, RossiyaKodinsk, RossiyaLensk, RossiyaNijnevartovsk, RossiyaNovokuznetsk, Omsk, Orenburg, RossiyaPodkamennaya Tunguska, RossiyaPolyarniy, RossiyaQizil, Svetlogorsk, RossiyaSevero-yeniseysk, RossiyaTaksimo, RossiyaTalakan, RossiyaTomsk, RossiyaTura, RossiyaTuruxansk, Ufa, MoʻgʻulistonUlan-Bator[23], RossiyaVanavara, Xatanga, RossiyaYakutsk, RossiyaChara
NordStar Moskva-Domodedovo, RossiyaNorilsk, Qozon, Sankt-Peterburg, Sochi, RossiyaTalakan, Ufa
Nordwind Airlines, Rossiya bayrogʻi Rossiya RossiyaMaxachqala, Qozon, Sochi
Pegas Fly, Rossiya bayrogʻi Rossiya Moskva-Sheremetyevo, Sochi
Mavsumiy charter: Phuket
Pobeda Moskva-Sheremetyevo, Moskva-Vnukovo
Red Wings Airlines, Rossiya bayrogʻi Rossiya RossiyaChelyabinsk
Rossiya Bishkek, Blagoveshchensk, RossiyaGorno-altaysk, Irkutsk, Mineralnye Vodi, Olmaota, Ostona, XitoyPekin-Dasin, Sankt-Peterburg, Sochi, Toshkent, RossiyaTyumen, RossiyaUlan-ude, Xabarovsk, RossiyaYakutsk, Yekaterinburg, Oʻsh, Chita
S7 aviakompaniyasi Irkutsk, Moskva-Domodedovo, Novosibirsk
Southwind Airlines, Turkiya bayrogʻi Turkiya Mavsumiy charter: Antaliya[24]
Ural Airlines Bishkek, Dushanbe, Toshkent[25], Xoʻjand, Yekaterinburg, Oʻsh[26]
Utair Irkutsk, Moskva-Vnukovo, Novosibirsk, RossiyaSurgut
UVT Aero, Rossiya bayrogʻi Rossiya RossiyaKemerovo, RossiyaNijnekamsk, Qozon[27], RossiyaTobolsk
Oʻzbekiston havo yoʻllari Fargʻona[28], Namangan, Toshkent
Yakutia Airlines Sochi, RossiyaUlan-ude, RossiyaYakutsk

Yuk

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Aviakompaniya Manzillar
AirBridgeCargo Airlines, Rossiya bayrogʻi Rossiya Amsterdam (toʻxtatilgan)[29], GonkongHong Kong, Milan-Malpensa (toʻxtatilgan)[30], Moskva-Sheremetyevo[31], Paris-Sharl de Goll[32], Pekin-Poytaxt[33], Shanxay-Pudong[34]

Statistika

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yillik trafik

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yillik yoʻlovchi tashish[35]
Yillar Yoʻlovchilar Oʻzgarishi %
2010 1 275 000 ▬
2011 1 633 098 28%
2012 1 900 000 16,3%
2013 2 064 629 8,8%
2014 2 066 020 0,1%
2015 1 804 821 Decrease 12,6%
2016 1 822 877 1%
2017 2 297 468 26%
2018 2 587 734 11,5%

Baxtsiz hodisalar va falokatlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • 1984-yil 23-dekabrda Aeroflotning 3519-reysi favqulodda qoʻnish vaqtida aeroportda halokatga uchradi va bortdagi 111 kishidan boshqa hammasi halok boʻldi[36].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „"Krasnoyarsk international airport"“. www.kja.aero. 2018-yil 28-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 26-dekabr.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „"Yemelyanovo" - international airport“. www.yemelyanovo.ru. Qaraldi: 2017-yil 26-dekabr.
  3. ↑ „Kazakhstan will lose $600m when Lufthansa quits“. www.cargonewsasia.com. 2012-yil 23-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 2-fevral.
  4. ↑ „Lufthansa Cargo switches Krasnoyarsk for Novosibirsk“. Russian Aviation Insider (2016-yil 21-sentyabr). Qaraldi: 2016-yil 21-noyabr.
  5. ↑ „Аэропорт "Красноярск" заключил договор с компанией AirBridgeCargo“. Континент Сибирь (2018-yil 16-yanvar). Qaraldi: 2018-yil 25-iyun.
  6. ↑ „Новый аэропорт Красноярска: название "Емельяново" станет историей“ (2017-yil 29-noyabr).
  7. ↑ „Железную дорогу до аэропорта Емельяново проложат через Минино и Дрокино“ (2017-yil 18-iyul). 2017-yil 22-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 22-avgust.
  8. ↑ „К трапу по рельсам“ (2017-yil 14-aprel).
  9. ↑ „Электричка в аэропорт всё-таки появится“ (2017-yil 21-aprel). 2017-yil 30-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 31-oktyabr.
  10. ↑ „Aeroflot signs agreement to create hub in Krasnoyarsk“. Aeroflot (2019-yil 1-mart). 2023-yil 22-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 22-avgust.
  11. ↑ „"Аэрофлот" открыл международный хаб в Красноярске“ (2021-yil 31-may).
  12. ↑ „Тестирование нового терминала "Емельяново" отложили на месяц“ (2017-yil 8-noyabr).
  13. ↑ „Аэропорт Емельяново набирает волонтёров на тестирование нового терминала“ (2017-yil 29-sentyabr).
  14. ↑ „Новый терминал аэропорта Емельяново откроют 26 декабря“ (2017-yil 10-dekabr).
  15. ↑ „Новый аэропорт в Красноярске откроют 26 декабря“ (2017-yil 10-dekabr).
  16. ↑ „Названа дата открытия нового терминала аэропорта Емельяново“ (2017-yil 10-dekabr).
  17. ↑ „Аэропорт Красноярск запустил телетрапы“ (2018-yil 19-mart).
  18. ↑ „Телетрапы в аэропорту запустили на несколько дней раньше“ (2018-yil 17-mart). 2018-yil 20-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 22-avgust.
  19. ↑ „На ремонт старого терминала красноярского аэропорта потратят 800 миллионов“ (2018-yil 3-iyul).
  20. ↑ „Aeroflot Expands Bangkok Capacity From October 2023“ (en-CA). AeroRoutes (2023-yil 13-iyun). Qaraldi: 2023-yil 15-iyun.
  21. ↑ „Schedules“. Aero Nomad Airlines. Qaraldi: 2023-yil 23-may.
  22. ↑ „IrAero adds Azerbaijan service from June 2017“. Qaraldi: 2017-yil 26-dekabr.
  23. ↑ „Из Красноярска в Улан-Батор будет летать прямой рейс“.
  24. ↑ „SOUTHWIND AIRLINES NS23 NETWORK OVERVIEW – 21MAY23“ (2023-yil 22-may).
  25. ↑ „"Уральские авиалинии" в январе запускают рейсы в пять городов Узбекистана“ (ru). Interfax-Tourism (2023-yil 26-dekabr). Qaraldi: 2023-yil 26-dekabr.
  26. ↑ Liu, Jim „Ural Airlines W19 Central Asia network additions as of 26AUG19“. Routesonline. Qaraldi: 2019-yil 27-avgust.
  27. ↑ „Из Международного аэропорта Красноярск доступны субсидированные авиаперелеты“ (ru). www.kja.aero. Международный аэропорт Красноярск. 2019-yil 23-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 23-yanvar.
  28. ↑ Золотова, Алёна. „С 16 февраля начнутся полеты из Красноярска в Фергану“ (ru-RU). Континент Сибирь Online. КОНТИНЕНТ СИБИРЬ. ХОЛДИНГ (2024-yil 11-fevral). Qaraldi: 2024-yil 12-fevral.
  29. ↑ „AirBridgeCargo flights from Krasnoyarsk (KJA) to Amsterdam (AMS)“ (en). www.flightera.net (2022-yil 3-yanvar).
  30. ↑ „AirBridgeCargo flights from Krasnoyarsk (KJA) to Milan (MXP)“ (en). www.flightera.net (2022-yil 17-mart).
  31. ↑ „AirBridgeCargo flights from Krasnoyarsk (KJA) to Moscow (SVO)“ (en). www.flightera.net (2022-yil 2-may).
  32. ↑ „AirBridgeCargo flights from Krasnoyarsk (KJA) to Paris (CDG)“ (en). www.flightera.net (2022-yil 26-iyun).
  33. ↑ „AirBridgeCargo flights from Krasnoyarsk (KJA) to Beijing (PEK)“ (en). www.flightera.net (2022-yil 3-yanvar).
  34. ↑ „AirBridgeCargo flights from Krasnoyarsk (KJA) to Shanghai (PVG), Zaragoza (ZAZ)“ (en). www.flightera.net (2022-yil 26-iyun).
  35. ↑ „Международный аэропорт Красноярск“ (ru). www.kja.aero.
  36. ↑ Ranter. „ASN Aircraft accident Tupolev Tu-154B-2 CCCP-85338 Krasnoyarsk Airport (KJA)“. aviation-safety.net. Qaraldi: 2019-yil 27-avgust.

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Krasnoyarsk_xalqaro_aeroporti&oldid=5253372" dan olindi