Qabaqli ota maqbarasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Qabaqli ota maqbarasi
Qabaqli ata maqbarasi
Umumiy maʼlumot
Maqomi Tarixiy yodgorlik
Turi Maqbara
Manzili “Qorauzyak” ovuli, Qabaqli ata qabristoni
Shahar Qoraoʻzak tumani
Mamlakat Qoraqalpogʻiston
Koordinatalar 43°29′56″N 60°15′16″E / 43.49877508108713°N 60.25439035226014°E / 43.49877508108713; 60.25439035226014 G OKoordinatalari: 43°29′56″N 60°15′16″E / 43.49877508108713°N 60.25439035226014°E / 43.49877508108713; 60.25439035226014 G O
Qurilishi boshlangan XVIII asr
Qurilishi tugagan XIX asr
Egasi Davlat mulkiga tegishli
Map
Qabaqli ota maqbarasi xaritada

Qabaqli ota maqbarasi (yoki Qabaqli ata maqbarasi) — Qoraqalpogʻiston Respublikasi, Qoraoʻzak tumaniga qarashli „Qorauzyak“ OFY, Qabaqli ata qabristonida joylashgan tarixiy yodgorlik. Maqbara XVIIIXIX asrlarga tegishli boʻlib, hozirda Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori bilan 2019-yil 4-oktyabrda Moddiy madaniy merosning koʻchmas mulk obyektlari milliy roʻyxatiga kiritilgan va davlat muhofazasiga olingan[1]. Hozirda Qoraqalpogʻiston Respublikasi madaniy meros boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida davlat mulki hisoblanadi[2].

Tarixi va etimologiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qadim zamonlarda Orol dengizi sohillari boʻyida yashagan turkiy qavmlarining muqaddas qabristonlaridan biri boʻlgan. „Qabaqli ota“ning asl ismi Sipatdin boʻlganligi manbalarda qayd etilgan. Qabaqli ota bu hududlarga XVII asrning oxirlarida Turkiston tomonlardan kelgan shaxs boʻlgan. U islom dini targʻiboti bilan shugʻullangan maʼrifatchi ulamolardan biri hisoblanadi. Rivoyatlarda aytilishicha, Qabaqli ota yoʻl boʻylab juda katta suv toʻla qovoqni orqalab yurgan va choʻlda sayohat qilgan yoʻlovchilarga ulashgan. Shu sababdan ham mahalliy aholi uni keyinchalik „Qabaqli ota“ deb atay boshlagan. Qabaqli otaga tegishli ekanligi aytiladigan suv qovogʻining siniqlari hozirgi kungacha saqlanib qolgan. Shu bilan bir qatorda turkmanlarning Qabaqli urugʻi ham mavjud boʻlib, XIX asrda Amudaryo qirgʻogʻida Qabaqli qoʻrgʻoni va mudofaa inshooti ham qurilgan. Oʻz zamonasining koʻplab ziyoli shaxslari, jumladan, Berdaqning ustozi Jiyen Jirov „Qabaqli ota“ qabristoniga dafn etilgan. Oʻzbekiston Qahramoni, Oliy Majlis Senati aʼzosi olim Gʻayratdin Xoʻjaniyazov koʻplab ziyoratgohlar qatorida Qabaqli ota ziyorotgohining yoʻl koʻrsatgich xaritalarini tuzish kerakligini aytib oʻtgan[3][4].

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sulton Uvays bobo maqbarasi

Shibliy ota maqbarasi

Toqmaq ota maqbarasi

Shamun-Nabi maqbarasi

Tugʻon Turk maqbarasi

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]