Kontent qismiga oʻtish

Shaxmat boʻyicha ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati-2015

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Shaxmat boʻyicha ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati-2015
Mariya Muzychuk
Mariya Muzychuk, 2015-yilgi jahon chempioni
Joy Sochi, Rossiya
Sana 16-mart–7-aprel, 2015-yil
Ishtirokchilar 64
Chempion
Ukraina Mariya Muzychuk
← 2013
2016 →

 2015-yilgi shaxmat boʻyicha ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati 2015-yil 16-martidan 7-apreliga qadar Rossiyaning Sochi shahrida boʻlib oʻtadi. Bu 64 ta shaxmat oʻyinchilari qatnashadigan turnir hisoblanadi. Dastlab 2014-yil 11-31-oktabr kunlari oʻtkazilishi rejalashtirilgan edi. Ammo homiy va mezbon shaharni tanlashdagi muammolar sababli FIDE xalqaro shaxmat tashkiloti 2014-yil 24-sentyabrda[1] Chempionatni 2015-yil boshida Sochida oʻtkazishni rejalashtirganini eʼlon qilishga majbur boladi[2]. Turnirning noaniq holati shaxmat professionallari assotsiatsiyasi tomonidan qattiq tanqid qilinadi[3].

Finalda 8-raqamli ukrainalik Mariya Muzychuk 31-raqamli rossiyalik Natalya Pogoninani magʻlub etadi. Ushbu gʻalaba natijasida Muzychuk grossmeyster (GM) unvoniga sazovor boʻladi va FIDE-2015 Jahon kubogi yoʻllanmasini qoʻlga kiritadi. Shuningdek, u 2016-yilgi ayollar oʻrtasidagi FIDE Gran-pri seriyasida 2013-yilgi chempion Xou Yifanga qarshi oʻyinda oʻz unvonini himoya qilish huquqini qoʻlga kiritadi.

Ishtirokchilar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Natalya Pogonina, chempionat finalchisi

Oʻyinchilar shaxmat boʻyicha mamlakat chempionatlari, mintaqaviy turnirlar va shaxmat boʻyicha qitʼa chempionatlari orqali saralab olingan edi. Ayollar oʻrtasidagi qitʼa va mintaqa saralash bosqichidan jami 51 nafar[4]: Yevropadan 28 ta[5], Osiyodan 12 ta, Amerikadan 8 ta va Afrikadan 3 ta shaxmatchi keladi.

2015-yilning 22-yanvarida shartnoma imzolanishi sharti bilan malakali oʻyinchilar eʼlon qilinadi[6].

Ushbu chempionatda uch nafar sobiq jahon chempioni maydonga tushadi: Aleksandra Kostenyuk 5-oʻrin, Antoaneta Stefanova 9-oʻrin va Anna Ushenina 15-oʻrin. Shunisi eʼtiborga loyiqki, ayollar oʻrtasidagi jahonning birinchi raqamli shaxmatchisi va amaldagi chempion xitoylik Xou Yifan Gavayidagi shaxmat turnirini tanlagani uchun, ushbu chempionatda oʻynamaslikni maʼqul koʻrgan[7][8]. Nana Dzagnidze va Katerina Lagno ham dunyoning top-10 taligiga kira olishmadi.

Ishtirokchi shaxmatchilarning 2015-yil mart oyidagi FIDE reytingiga koʻra ketma-ketligi.

  1.  Koneru Humpy (Hindiston), GM, 2581 ®
  2.  Ju Venjun (Xitoy), GM, 2557 (WC)
  3.  Anna Muzychuk (Ukraina), GM, 2552 (E12)
  4.  Viktorija Čmilytė-Nielsen (Litva), GM, 2530 (E12)
  5.  Aleksandra Kosteniuk (Rossiya), GM, 2529 (E12)
  6.  Valentina Gunina (Rossiya), GM, 2528 (E12)
  7.  Chjao Syue (Xitoy), GM, 2527 ®
  8.  Mariya Muzychuk (Ukraina), IM, 2526 ®
  9.  Antoaneta Stefanova (Bolgariya), GM, 2522 ®
  10.  Bela Khotenashvili (Gruziya), GM, 2513 (E12)
  11.  Pia Cramling (Shvetsiya), GM, 2495 (E13)
  12.  Harika Dronavalli (Hindiston), GM, 2492 (WC)
  13.  Elina Danielian (Armaniston), GM, 2488 (E12)
  14.  Tan Zhongyi (Xitoy), WGM, 2487 ®
  15.  Anna Ushenina (Ukraina), GM, 2486 (WC)
  16.  Alisa Galliamova (Rossiya), IM, 2484 (PN)
  17.  Tatyana Kosintseva (Rossiya), GM, 2483 (E12)
  18.  Marie Sebag (Fransiya), GM, 2482 (E12)
  19.  Lela Javakhishvili (Gruziya), IM, 2481 (E12)
  20.  Elisabeth Pähtz (Germaniya), IM, 2479 ®
  21.  Irina Krush (USA), GM, 2477 (Z2.1)
  22.  Hoang Thanh Trang (Vengriya), GM, 2475 (E12)
  23.  Huang Qian (Xitoy), WGM, 2473 (AS13)
  24.  Natalya Jukova (Ukraina), GM, 2471 (PN)
  25.  Monika Soćko (Polsha), GM, 2463 (E13)
  26.  Salome Melia (Gruziya), IM, 2459 (E12)
  27.  Olga Girya (Rossiya), WGM, 2459 (E13)
  28.  Shen Yang (Xitoy), IM, 2459 (Z3.5)
  29.  Nino Khurtsidze (Gruziya), IM, 2457 (E12)
  30.  Aleksandra Goryachkina (Rossiya), WGM, 2456 (J13)
  31.  Natalya Pogonina (Rossiya), WGM, 2456 (E12)
  32.  Lei Tingjie (Xitoy), WGM, 2444 (Z3.5)
  33.  Deysi Cori (Peru), WGM, 2444 (Z2.4)
  34.  Guo Qi (Xitoy), IM, 2443 (J12)
  35.  Lilit Mkrtchian (Armaniston), IM, 2443 (E13)
  36.  Ekaterina Kovalevskaya (Rossiya), IM, 2438 (E13)
  37.  Alina Kashlinskaya (Rossiya), IM, 2436 (E13)
  38.  Ekaterina Atalik (Turkiya), IM, 2419 (E13)
  39.  Irene Kharisma Sukandar (Indoneziya), IM, 2415 (AS12)
  40.  Deimante Daulyte (Litva), IM, 2395 (E13)
  41.  Inna Gaponenko (Ukraina), IM, 2384 (E13)
  42.  Baira Kovanova (Rossiya), WGM, 2381 (E12)
  43.  Ketevan Arakhamia-Grant (Shotlandiya), GM, 2379 (E13)
  44.  Sophie Milliet (Fransiya), IM, 2377 (E13)
  45.  Meri Arabidze (Gruziya), IM, 2374 (E13)
  46.  Sopiko Guramishvili (Gruziya), IM, 2367 (E13)
  47.  Wang Jue (Xitoy), WGM, 2365 (Z3.5)
  48.  Mary Ann Gomes (Hindiston), WGM, 2354 (Z3.7)
  49.  Carolina Luján (Argentina), IM, 2349 (Z2.5)
  50.  Zhang Xiaofei (Xitoy), WGM, 2349 (Z3.5)
  51.  Guliskhan Nakhbayeva (Qozogʻiston), WGM, 2337 (Z3.4)
  52.  Yaniet Marrero Lopez (Kuba), WGM, 2322 (Z2.3)
  53.  Tatev Abrahamyan (USA), WGM, 2322 (Z2.1)
  54.  Mitra Hejazipour (Eron), WIM, 2302 (Z3.1)
  55.  Kübra Öztürk (Turkiya), WGM, 2284 (E13)
  56.  Yuanling Yuan (Kanada), WIM, 2267 (Z2.2)
  57.  Nguyen Thi Thanh An (Vietnam), WGM, 2261 (Z3.3)
  58.  Marisa Zuriel (Argentina), WIM, 2219 (AM)
  59.  Camilla Baginskaite (USA), WGM, 2192 (Z2.1)
  60.  Irina Berezina (Avstraliya), IM, 2182 (Z3.6)
  61.  Akter Liza Shamima (Bangladesh), WIM, 2130 (Z3.2)
  62.  Amina Mezioud (Jazoir), WIM, 2071 (AF)
  63.  Shrook Wafa (Misr), WGM, 2058 (AF)
  64.  Ayah Moaataz (Misr), WIM, 2022 (AF)

Kvalifikatsion darajalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ishtirokchilarning davlatlar kesimidagi tarkibi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Eng koʻp oʻyinchi bilan qatnashgan davlat Rossiya, ikkinchi oʻrinda esa Xitoy edi. Shuningdek, oʻyinchilarning 26 nafari sobiq ittifoq respublikalari boʻlgan mamlakatlardan kelgan.

Yevropa (35) Osiyo/Okeaniya (18) Amerika (8) Afrika (3)
Armaniston (2) Avstraliya bayrogʻi Avstraliya (1) Argentina bayrogʻi Argentina (2) Jazoir bayrogʻi Jazoir(1)
Bolgariya bayrogʻi Bolgariya (1) Bangladesh bayrogʻi Bangladesh (1) Kanada bayrogʻi Kanada (1) Misr bayrogʻi Misr (2)
Fransiya bayrogʻi Fransiya (2) Xitoy bayrogʻi Xitoy  (9) Kuba bayrogʻi Kuba  (1)
Gruziya bayrogʻi Gruziya (6) Hindiston bayrogʻi Hindiston (3) Peru bayrogʻi Peru  (1)
Olmoniya bayrogʻi Olmoniya (1) Indoneziya bayrogʻi Indoneziya (1) AQSH bayrogʻi AQSh (3)
Vengriya bayrogʻi Vengriya (1) Eron bayrogʻi Eron  (1)
Litva bayrogʻi Litva  (2) Qozogʻiston bayrogʻi Qozogʻiston (1)
Polsha bayrogʻi Polsha (1) Vyetnam bayrogʻi Vyetnam (1)
 Rossiya bayrogʻi Rossiya (10)
Shotlandiya bayrogʻi Shotlandiya (1)
Shvetsiya bayrogʻi Shvetsiya (1)
Turkiya bayrogʻi Turkiya (2)
Ukraina bayrogʻi Ukraina (5)

Pul mukofoti taqsimoti

[tahrir | manbasini tahrirlash]
FIDE prezidenti Kirsan Ilyumjinov (oʻngda), ikkinchi tur oʻyinini boshlanishini kutmoqda.

Jami mukofot puli 2010 va 2012-yillardagidek 450 000 AQSH dollarini tashkil etadi[9].

Bosqich Oʻyinlar sanasi Tay-brek sanasi Mukofot (AQSH dollari)
Birinchi tur 17-18-mart 19-mart 3750
Ikkinchi tur 20-21-mart 22-mart 5500
Uchinchi tur 23-24-mart 25-mart 8000
Chorak final 26-27-mart 28-mart 12 000
Yarim final 29-30-mart 31-mart 20 000
Final 2-5-aprel 6-aprel yutqazgan oʻyinchi 30 000

gʻolib 60 000

Natijalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Final uchrashuvi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Final turnirning toʻrtta klassik oʻyin bilan yakunlangan yagona oʻyini boʻldi (2015-yil 2-aprelidan 5-apreligacha). 2015-yil 6-aprel kuni finalda butun turnirdagi kabi yakuniy tay-breyklar, agar kerak boʻlsa, ikkita tezkor oʻyin (25+10), yaʼni butun oʻyin uchun 25 daqiqa va 10 soniya oraligʻi, ikkita tezkor oʻyin (10+10), ikkita blits oʻyini (5+3) va armageddon oʻynash rejalashtirilgan edi. Ammo chempionni aniqlash uchun toʻrtta klassik oʻyinning oʻzi yetarli boʻldi.

Pogonina birinchi oʻyinda oq donalar bilan boshlaydi. Finalgacha ular faqat bir marta, 2007-yilda shaxmat boʻyicha yakka tartibdagi Yevropa chempionatida toʻqnash kelishgan va bu uchrashuv durang bilan yakunlangan edi[10].

Reyting 1 2 3 4 Jami
 Mariya Muzychuk (Ukraina) 2526 ½ 1 ½ ½ 2½
 Natalya Pogonina (Rossiya) 2456 ½ 0 ½ ½ 1½

Turnir jadvali

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oʻyinchilar mart oyidagi reytingiga koʻra saralangan. Standart tanlov usulida juftliklar tanlanadi, yaʼni #1-raqamli oʻyinchi #64-raqamli oʻyinchi bilan, #2-raqamli oʻyinchi #63-raqamli oʻyinchi bilan va hokazo. Juftliklar 3-martda eʼlon qilingan[11].

 
Round of 64Round of 32Round of 16Chorak finalYarim finalFinal
 
                      
 
 
 
 
Hindiston Humpy Koneru (1)2
 
 
 
Misr Ayah Moaataz (64)0
 
Hindiston Humpy Koneru (1)2
 
 
 
Xitoy Lei Tingjie (32)0
 
Xitoy Lei Tingjie (32)2
 
 
 
Peru Deysi Cori (33)0
 
Hindiston Humpy Koneru (1) 2
 
 
 
Rossiya Alisa Galliamova (16) 0
 
Rossiya Alisa Galliamova (16)3½
 
 
 
Argentina Carolina Luján (49)2½
 
Rossiya Alisa Galliamova (16)1½
 
 
 
Rossiya Tatiana Kosintseva (17)0½
 
Rossiya Tatiana Kosintseva (17)5
 
 
 
Hindiston Mary Ann Gomes (48)4
 
Hindiston Humpy Koneru (1) 1½
 
 
 
Ukraina Mariya Muzychuk (8) 2½
 
Ukraina Mariya Muzychuk (8)2½
 
 
 
Kanada Yuanling Yuan (56)1½
 
Ukraina Mariya Muzychuk (8)3
 
 
 
Polsha Monika Socko (25)1
 
Polsha Monika Socko (25)4
 
 
 
 Litva Deimante Daulyte (40)2
 
Ukraina Mariya Muzychuk (8) 1½
 
 
 
Bolgariya Antoaneta Stefanova (9) 0½
 
Bolgariya Antoaneta Stefanova (9)1½
 
 
 
 Vyetnam Nguyen Thi Thanh An (57)0½
 
Bolgariya Antoaneta Stefanova (9)2½
 
 
 
Ukraina Inna Gaponenko (41)1½
 
Ukraina Natalia Zhukova (24)0½
 
 
 
 Ukraina Inna Gaponenko (41)1½
 
Ukraina Mariya Muzychuk (8) 3½
 
 
 
Hindiston Dronavalli Harika (12) 2½
 
Litva Viktorija Cmilyte (4)2
 
 
 
 Bangladesh Akter Liza Shamima (61)0
 
Litva Viktorija Cmilyte (4)1½
 
 
 
Rossiya Ekaterina Kovalevskaya (36)0½
 
Gruziya Nino Khurtsidze (29)0½
 
 
 
 Rossiya Ekaterina Kovalevskaya (36)1½
 
Litva Viktorija Cmilyte (4) 1½
 
 
 
Gruziya Meri Arabidze (45) 2½
 
Armaniston Elina Danielian (13)0½
 
 
 
 Kuba Yaniet Marrero Lopez (52)1½
 
Kuba Yaniet Marrero Lopez (52)0½
 
 
 
Gruziya Meri Arabidze (45)1½
 
Germaniya Elisabeth Paehtz (20)2
 
 
 
 Gruziya Meri Arabidze (45)4
 
Gruziya Meri Arabidze (45) 0½
 
 
 
Hindiston Dronavalli Harika (12) 1½
 
Rossiya Alexandra Kosteniuk (5)2
 
 
 
 Avstraliya Irina Berezina (60)0
 
Rossiya Alexandra Kosteniuk (5)1½
 
 
 
Xitoy Shen Yang (28)0½
 
Xitoy Shen Yang (28)2½
 
 
 
 Rossiya Alina Kashlinskaya (37)1½
 
Rossiya Alexandra Kosteniuk (5) 1½
 
 
 
Hindiston Dronavalli Harika (12) 2½
 
Hindiston Dronavalli Harika (12)2
 
 
 
 Qoʻshma Shtatlar Tatev Abrahamyan (53)0
 
Hindiston Dronavalli Harika (12)2½
 
 
 
Qoʻshma Shtatlar Irina Krush (21)1½
 
Qoʻshma Shtatlar Irina Krush (21)1½
 
 
 
 Fransiya Sophie Milliet (44)0½
 
Ukraina Mariya Muzychuk (8) 2½
 
 
 
Rossiya Natalia Pogonina (31) 01½
 
Xitoy Ju Wenjun (2)2
 
 
 
 Misr Shrook Wafa (63)0
 
Xitoy Ju Wenjun (2)0½
 
 
 
Rossiya Natalia Pogonina (31)1½
 
Rossiya Natalia Pogonina (31)1½
 
 
 
Xitoy Guo Qi (34)0½
 
Rossiya Natalia Pogonina (31) 3
 
 
 
Fransiya Marie Sebag (18) 1
 
Ukraina Anna Ushenina (15)1½
 
 
 
Xitoy Zhang Xiaowen (50)0½
 
Ukraina Anna Ushenina (15)1½
 
 
 
Fransiya Marie Sebag (18)2½
 
Fransiya Marie Sebag (18)1½
 
 
 
Xitoy Wang Jue (47)0½
 
Rossiya Natalia Pogonina (31) 2½
 
 
 
Xitoy Zhao Xue (7) 1½
 
Xitoy Zhao Xue (7)3
 
 
 
Argentina Marisa Zuriel (58)1
 
Xitoy Zhao Xue (7)1½
 
 
 
Gruziya Salome Melia (26)0½
 
Gruziya Salome Melia (26)3
 
 
 
Indoneziya Irine Kharisma Sukandar (39)1
 
Xitoy Zhao Xue (7) 1½
 
 
 
Gruziya Bela Khotenashvili (10) 0½
 
Gruziya Bela Khotenashvili (10)1½
 
 
 
Turkiya Kübra Öztürk (55)0½
 
Gruziya Bela Khotenashvili (10)4½
 
 
 
Xitoy Huang Qian (23)3½
 
Xitoy Huang Qian (23)2½
 
 
 
 Rossiya Baira Kovanova (42)1½
 
Rossiya Natalia Pogonina (31) 2½
 
 
 
Shvetsiya Pia Cramling (11) 1½
 
Ukraina Anna Muzychuk (3)1½
 
 
 
Jazoir Amina Mezioud (62)0½
 
Ukraina Anna Muzychuk (3)1½
 
 
 
Rossiya Aleksandra Goryachkina (30)0½
 
Rossiya Aleksandra Goryachkina (30)5
 
 
 
Armaniston Lilit Mkrtchian (35)4
 
Ukraina Anna Muzychuk (3) 1½
 
 
 
GruziyaLela Javakhishvili (19) 0½
 
Xitoy Tan Zhongyi (14)1½
 
 
 
Qozogʻiston Guliskhan Nakhbayeva (51)0½
 
Xitoy Tan Zhongyi (14)0½
 
 
 
GruziyaLela Javakhishvili (19)1½
 
Gruziya Lela Javakhishvili (19)3½
 
 
 
 Gruziya Sopiko Guramishvili (46)2½
 
Ukraina Anna Muzychuk (3) 2½
 
 
 
Shvetsiya Pia Cramling (11) 3½
 
Rossiya Valentina Gunina (6)2
 
 
 
 Qoʻshma Shtatlar Camilla Baginskaite (59)0
 
Rossiya Valentina Gunina (6)2
 
 
 
Rossiya Olga Girya (27) 0
 
Rossiya Olga Girya (27)2
 
 
 
 Turkiya Ekaterina Atalik (38)0
 
Rossiya Valentina Gunina (6) 0½
 
 
 
Shvetsiya Pia Cramling (11) 1½
 
Shvetsiya Pia Cramling (11)2
 
 
 
 Eron Mitra Hejazipour (54)0
 
Shvetsiya Pia Cramling (11)1½
 
 
 
Shotlandiya Ketevan Arakhamia-Grant (43)0½
 
Vengriya Hoang Thanh Trang (22)0½
 
 
 Shotlandiya Ketevan Arakhamia-Grant (43)1½
 

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „Women's World Championship 2014“. FIDE (24-sentabr 2014-yil). 28-aprel 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-aprel 2015-yil.
  2. ↑ „Women's World Championship to Take Place in Sochi“. chess-news.ru (25-noyabr 2014-yil). 22-dekabr 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-noyabr 2014-yil.
  3. ↑ „Open Letter to FIDE President Mr.Kirsan Ilyumzhinov“. chessprofessionals.org (26-avgust 2014-yil). 23-sentabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-avgust 2014-yil.
  4. ↑ Regulations of the WWCC Cycle (PDF). FIDE.
  5. ↑ „List of competitors : 2012 & 2013“ (PDF). FIDE. Qaraldi: 6-aprel 2015-yil.
  6. ↑ „Women's World Championship 2015: Player's Contract“. FIDE (22-yanvar 2015-yil). 20-mart 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-aprel 2015-yil.
  7. ↑ „Feb 05 - Hou Yifan Won't Defend World Champion Title in 2015“. Yourgibraltartv.com (5-fevral 2015-yil). Qaraldi: 6-aprel 2015-yil.
  8. ↑ „Challenge Hou Yifan, Timur Gareev and Sam Shankland in Hawaii!“. Chess.com (25-yanvar 2015-yil). Qaraldi: 6-aprel 2015-yil.
  9. ↑ „Women's World Championship About To Take Off (But Hou Yifan Doesn't Play)“. chess24.com (15-mart 2015-yil). Qaraldi: 16-mart 2015-yil.
  10. ↑ „* Chess game search engine“. Chessgames.com. Qaraldi: 6-aprel 2015-yil.
  11. ↑ „Women's World Championship 2015: Ranking List & Pairings“. FIDE (3-mart 2015-yil). 6-aprel 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-aprel 2015-yil. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Shaxmat_boʻyicha_ayollar_oʻrtasidagi_jahon_chempionati-2015&oldid=4097490" dan olindi