Angren (shahar)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Bu atamaning boshqa maʼnolari ham mavjud. Qarang: Angren.
Angren
Shahar
Skyline of Angren
41°1′0″N 70°8′0″E / 41.01667°N 70.13333°E / 41.01667; 70.13333 G OKoordinatalari: 41°1′0″N 70°8′0″E / 41.01667°N 70.13333°E / 41.01667; 70.13333 G O
Mamlakat Oʻzbekiston
Mintaqa Toshkent viloyati
Hukumat
 • Hokim Alisher Rayimov (2022-yil 23-maydan beri)
Asos solingan 1940-yil
Avvalgi nomlari Angrenshaxtaqurilish
Maydon 0.17 km2 (0.066 mi²)
Rasmiy til(lar)i oʻzbek tili
Aholisi
 (01.01.2023)
 178,5 ming kishi
Vaqt mintaqasi UTC+5
Telefon kodi +998 7066
Pochta indeks(lar)i 110200 — 110225
Avtomobil kodi 10
Angren xaritada
Angren
Angren
Angren xaritada
Angren
Angren

Angren – Oʻzbekiston Respublikasining Toshkent viloyatidagi shahar. Aholisi – 178500 nafar (2023-yil boshiga)[1] .

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1940-yil 29-sentyabrda Jigiriston qishlogʻida (Jartepa, Turk, Teshiktosh, Qoʻyxona va Jigiriston qishloqlari negizida) 300 ga yaqin aholi istiqomat qiladigan Angrenshaxtaqurilish ishchi shaharchasi tashkil topdi.

Shu kundan boshlab Shoʻro sharqidagi eng yirik koʻmir havzalaridan birini oʻzlashtirish boshlandi. 1941-yil 2-mayda OʻzSSR Oliy Soveti Prezidiumi Farmon chiqardi:

“ “Angrenshaxtaqurilish” qurilish davridagi aholi punkti ishchilar shaharchasi toifasiga kiritilsin va unga “Angrenshaxtaqurilish” ishchilar shaharchasi nomi berilsin. Markazi Teshiktosh qishlog'ida joylashgan Angrenshaxtaqurilish qoshida qishloq kengashi tashkil etilsin. Qishloq kengashining birinchi raisi etib I.R.Ikromov saylandi. ”

1946-yil 13 iyunda OʻzSSR Oliy Soveti Prezidiumining Farmoni bilan Angrenshaxtqurilish ishchilar shaharchasi Angren shahriga aylantirildi.

Geografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Angren Ohangaron daryosi vodiysining oʻng qirgʻogʻida Chatqol va Sharqiy Qurama tizmalari oraligʻida, Toshkent shahridan 78 km janubi-sharqda (avtomobil yoʻli orqali 114 km) joylashgan. Shahar bir nechta ajratilgan qismlardan iborat.

Toshkent – Qoʻqon avtomobil yoʻli va Angren-Pop temir yoʻli liniyasi Angren orqali oʻtadi va Fargʻona vodiysidagi Oʻzbekistonning 3 ta viloyatini Respublikaning qolgan hududlari bilan bogʻlaydi. Angren hududida oltin konlari topilgan.

Iqtisodiyoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Angren Oʻzbekiston koʻmir sanoatining markazi boʻlib, Angren koʻmir konida „Oʻzbekkoʻmir“ AJ tomonidan qoʻngʻir koʻmir qazib olinadi[2].

Koʻmirning yer osti pirolizidan foydalanadigan Angren shahrida „Yerostigaz“ AJ tomonidan gaz ishlab chiqarish stansiyasida koʻmir gazga aylantiriladi.

Korxonalari:

  • qurilish materiallari (zavodlar: temir-beton konstruksiyalar, sement, asfalt-beton; sopol buyumlar va uy qurilishi zavodi; kaolin maydalash va saralash zavodi DSFK va boshqalar);
  • oziq-ovqat sanoati (Angrennon, Angrensut);
  • kimyo va metallurgiya sanoati (Angrenkabel);
  • azotli oʻgʻitlar zavodi (Angrenazot);
  • mashinasozlik zavodlari (Angrengazmash, ZIS.);
  • avtomobil shinalari va konveyer lentalari ishlab chiqarish („Birinchi Rezinotexnika Zavodi“ MChJ, https://www.brz.uz/);
  • Toshkent viloyatidagi eng yirik neft bazasi – Fargʻona neftni qayta ishlash zavodiga tegishli neft bazasi;
  • Angren kon boshqarmasi, "OKMK" AJ tarkibida (sobiq „Angrenzoloto“ OAJ);
  • „Kaolin“ keramik chinni zavodi;
  • CheKI „Angren PACK“ AJ (sobiq CheKI „SQQS“ AJ) tomonidan qogʻoz, karton va qadoqlash mahsulotlari ishlab chiqarish;
  • Angren quvur zavodi;
  • elektr stansiyalari (Angren GRES va Yangi Angren IES).

Aholisi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aholisi 2023-yil 1-yanvar holatiga koʻra 178 500 kishini tashkil etadi. 1959-yildagi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, 55 789 aholining 42,9% ruslar, 17,9% tatarlar, 15,7% oʻzbeklar, 7,4% tojiklar, 3,7% ukrainlar[3].

Keyinchalik aholi tarkibida Markaziy Osiyo xalqlarining ulushi ortib bordi. 1989-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, shahar aholisining 31,5 foizini oʻzbeklar, 13,1 foizini tojiklar, 31,4 foizini ruslar, 8,3 foizini tatarlar tashkil etgan[3].

Hozirda shahar aholisi asosan Markaziy Osiyo xalqlari vakillaridan iborat. Rasmiy maʼlumotlarga koʻra, 2013-yil 1-yanvar holatida Angren shahri nufusi 172 880 nafarni tashkil qilib, ulardan 73 foizi (126 247 nafar) oʻzbeklar, 17 foizi (28 653 nafar) tojiklar, 5 foizi (8 282 nafar) koreyslar, atigi 3 foizi (4 621 nafar) kishi) ruslar va 1% dan kam (1284 kishi) tatarlar[4].

Sunniy musulmonlar aholining 85% ni tashkil qiladi. Sovet davrida shaharda koʻp yashagan ruslar, qrim tatarlari, tatarlar va nemislar asosan 1990-yillarda shahardan chiqib ketgan.

Yillar 1959 1969 1991 2005 2023
Aholi,

ming kishi

56 94 132 127 178,5

Taʼlim tizimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Oliy oʻquv yurtlari:
    • Mahmud Qoshgʻariy nomidagi Toshkent viloyati pedagogika instituti. Hozir yopilgan;
    • Angren universiteti[5];
  • Konchilik va geologiya kolleji.
  • Angren tibbyot koleji
  • Maishiy xizmat koʻrsatish kolleji.
  • Qurilish kolleji.

Shahar OAVlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • „ Angrenskaya pravda (ruscha: Ангренская правда)“ shahar ijtimoiy-siyosiy gazetasi (rus tilida)
  • „Angren haqiqati“ shahar ijtimoiy-siyosiy gazetasi (oʻzbek tilida)

Hokimlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Abdulla Yunusov
  2. Ibragimjon Rahmonov (2013—2017)
  3. Hakimjon Abdulazizov (2017-yil iyul[6] – 2018-yil 17-oktyabr)
  4. Shukrullo Mahmudov[7] (2018-yil 17-oktyabr – 2022-yil yanvar[8]
  5. Nuriddin Abdurahimov (2022-yil yanvar – 2022-yil may)[9]
  6. Alisher Rayimov (2022-yil 23-maydan beri)[10]

Diqqatga sazovor joylari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shaharda oʻlka tarixiga oid koʻplab materiallarni oʻz ichiga olgan oʻlkashunoslik muzeyi mavjud.

Rus pravoslav cherkovi Oʻzbekiston yeparxiyasining „Yoʻqolganlarni izlash“ onasi ikonasi sharafiga namozxonlik uyi qurilgan [11] . 2015-yil mart oyida shaharda Ulugʻ Vatan urushi yillarida halok boʻlgan angrenliklar xotirasiga bagʻishlangan yodgorlik (1967–2015) buzib tashlangan, bu mahalliy aholining noroziligiga sabab boʻlgan[12][13][14] [15][16].

Maʼmuriy jihatdan Angren shahriga kiruvchi Geolog qishlogʻida Gumbez bobo maqbarasi (tarixiy bino XI—XII asrlarga oid, 2013-yil turizmni rivojlantirish dasturida „qayta tiklash va ahvolini yaxshilash“ ishlari olib borilishi koʻzda tutilgan[17]).

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Toshkent viloyati statistika boshqarmasi. „Hududlar bo`yicha shahar va qishloq aholisi soni“ (2023-yil 12-may). Qaraldi: 2023-yil 9-noyabr.
  2. ↑ „«Angren» ko‘mir konidan reportaj: Sifatli ko‘mir qanday qazib olinadi?“. Kun.uz. Kun.uz (2020-yil 10-oktyabr).
  3. ↑ 3,0 3,1 Tsiryapkina Yu. N. Russkiy yazik i sotsiolingvisticheskaya situatsiya v Uzbekistane // Mir nauki, kulturi, obrazovaniya. – 2014. – № 6. – S. 506
  4. ↑ Tsiryapkina Yu. N. Russkiy yazik i sotsiolingvisticheskaya situatsiya v Uzbekistane // Mir nauki, kulturi, obrazovaniya. – 2014. – № 6. – S. 507
  5. ↑ Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar universiteti. „Oliy ta'lim muassasalari ro'yxati“. Qaraldi: 2023-yil 9-noyabr.
  6. ↑ „В Ангрене и двух районах Ташобласти назначены хокимы“. Газета.uz (2017-yil 24-iyul). 2019-yil 17-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 24-oktyabr.
  7. ↑ „Восемь хокимов лишились постов за неделю“. Газета.uz (2018-yil 22-oktyabr). 2018-yil 25-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 24-oktyabr.
  8. ↑ „Ангренга янги ҳоким тайинланди. Шукурулла Маҳмудов вилоят ҳокими ўринбосарлигига ўтказилди“. Kun.uz. Kun.uz (2022-yil 31-yanvar). Qaraldi: 9-noyabr 2023-yil.
  9. ↑ „Angren shahar hokimi vafot etdi“. Kun.uz. Kun.uz (2022-yil 11-may). Qaraldi: 9-noyabr 2023-yil.
  10. ↑ „Angren shahriga yangi hokim tayinlandi“. Kun.uz. Kun.uz (2022-yil 23-may). Qaraldi: 9-noyabr 2023-yil.
  11. ↑ „Приходы епархии“. 2015-yil 5-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 27-yanvar.
  12. ↑ „В Узбекистане снесли памятник воинам, погибшим в ВОВ“. 2015-yil 23-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 21-mart.
  13. ↑ „Власти Узбекистана снесли статую советского солдата в городе Ангрен“. 2015-yil 21-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 21-mart.
  14. ↑ „Памятник героям ВОВ снесли в Узбекистане“. 2015-yil 23-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 21-mart.
  15. ↑ „Памятник героям Великой Отечественной войны снесли в Узбекистане“. 2015-yil 20-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 21-mart.
  16. ↑ „В узбекском Ангрене под видом "благоустройства" снесли памятник павшим в Великой Отечественной“. 2015-yil 30-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 21-mart.
  17. ↑ „Принята программа развития туризма в Ташкентской области“. Turkiston - press (2013-yil 15-noyabr). 2017-yil 1-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 7-iyul. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Angren_(shahar)&oldid=4175813" dan olindi