Lina Cheryazova
Cheryazova Lina Anatolyevna | |
---|---|
ruscha: Лина Анатольевна Черязова | |
Lina Cheryazova O‘zbekiston pochta markasida (2001) | |
Tavalludi |
1-noyabr 1968-yil |
Vafoti |
23-mart 2019-yil (50 yoshda) Novosibirsk, Rossiya |
Fuqaroligi | SSSR, Oʻzbekiston va Rossiya |
Mukofotlari |
Cheryazova Lina Anatolyevna (1968-yil 1-noabr, Toshkent, O‘zSSR — 2019-yil 23-mart, Novosibirsk, Rossiya) — fristaylchi, „Oʻzbekiston iftixori“ (1998), Oʻzbekiston Respublikasida xizmat koʻrsatgan sportchi (1994). Oʻzbekiston jismoniy tarbiya institutini tugatgan (1994). Cheryazova fristaylning akrobatika turi boʻyicha jahon chempioni (1993, Altenmark), 2 karra jahon kubogi gʻolibi (1993, 1994), qishki olimpiada oʻyinlari chempioni (1994, Lillexammer). Osiyo oʻyinlari (1996, Xarbin) va Nagano olimpiadasi (1998)da qatnashgan[1].
Hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Linaning ota-onasi Novosibirsklik boʻlib, 1966-yilda zilziladan keyin shaharni tiklash uchun Toshkentga kelishgan[2]. 1976-yildan boshlab Tamara Mixaylovna Erofeeva boshchiligida badiiy gimnastika bilan shugʻullanadi. Erkin uslub boʻyicha murabbiy — Dmitriy Efimovich Kavunov.
Lina Cheryazova ilk bor 1989-yil dekabr oyida Fransiyaning Tignes shahrida SSSR terma jamoasi tarkibida jahon chempionatida qatnashgan va to‘qqizinchi o‘rinni egallagan. 1991-yil 3-fevralda Kanadaning Mont-Gabriel shahrida Cheryazova ikkinchi oʻrinni egalladi va 1992-yil 2-fevralda Germaniyaning Ob’yorheda u birinchi marta Jahon kubogini qoʻlga kiritdi. Atigi 2 yil ichida — 1992-yil fevralidan 1994-yil fevraligacha — Lina oʻzi ishtirok etgan 18 ta Jahon kubogining 13 bosqichida gʻalaba qozondi, faqat 1 marta u kuchli uchlikka kira olmadi va 4-oʻrinni egalladi. 1993-yil fevral oyida Shveysariyaning Meiringen shahrida moguli bo‘yicha jahon kubogi bosqichida qatnashib, 23-o‘rinni egalladi. 1991-yilda Leyk-Plasidda boʻlib oʻtgan jahon chempionatida u oʻninchi, 1992-yilda Albertvilda boʻlib oʻtgan Qishki Olimpiya oʻyinlarida fristaylchilarning koʻrgazmali musobaqalarida u beshinchi oʻrinni egalladi. 1993 -yilda Avstriyada boʻlib oʻtgan jahon chempionatida gʻolib chiqdi. Keyin 1994-yilda u Lillexammerdagi oʻyinlarda gʻolib chiqdi va shu tariqa akrobatika boʻyicha birinchi Olimpiada chempioni boʻldi (1992-yilda Albervilda faqat mogul rasmiy dastur turi edi). Saralash bosqichida Cheryazova 12-oʻrinni egalladi, shuning uchun u finalda birinchi boʻlib oʻynashga majbur boʻldi. Natijada Cheryazova shvetsiyalik Marie Lindgrendan 1 ochkoga oʻzib ketdi.
Jarohati
[tahrir | manbasini tahrirlash]1994 yil iyul oyida Leyk-Plasiddagi mashg‘ulotda 25 yoshli Cheryazova hayoti uchun xavfli jarohat oldi. Tramplindan tushish paytida u boshini uning chetiga urdi va hushini yo‘qotib, hovuzga quladi. Sportchi ikki haftani komada o‘tkazdi. Shunga qaramay, Lina nafaqat tuzalib, balki sportga qaytishga muvaffaq boʻldi. Jarohatdan keyin Cheryazova boshqa hech qachon natija koʻrsatmagan boʻlsa-da, 1992-1994-yillardagidek (Jahon chempionati bosqichidagi eng yaxshi oʻrin 14-oʻrin edi), u 1998-yilda Naganoda boʻlib oʻtgan Qishki Olimpiada oʻyinlariga yoʻllanma oldi va u yerda 13-oʻrinni egalladi. Jarohatidan keyingi faoliyatidagi eng yaxshi koʻrsatkichi edi. 1998-yilgi oʻyinlardan soʻng u sportni tark etdi.
Sport faoliyatini tugatgandan keyin
[tahrir | manbasini tahrirlash]1999-yilda Lina Cheryazova Rossiyaga, onasining vataniga Novosibirskga qaytdi[3].
Jarohatning oqibatlari tufayli u toʻliq ishlay olmadi (bolalar bogʻchasida jismoniy tarbiyadan dars berdi) va deyarli qashshoqlik yoqasida qoldi. „Rossiyada xizmat koʻrsatgan sport ustasi“ unvoni Aleksandr Karelinning iltimosiga binoan berildi. Unvon Cheryazovaga 15 ming rubl miqdorida Rossiya Prezidentining oylik stipendiyasini olish huquqini berdi, buning uchun nafaqat Olimpiya chempioni boʻlish, balki xalqaro toifadagi sport ustasi va SSSR yoki Rossiyada xizmat koʻrsatgan sport ustasi unvoniga ega boʻlish kerak edi (u allaqachon SSSR xalqaro sport ustasi edi)[3] .
2008-yilda u 3 oylik qizni asrab oldi[2].
Lina Cheryazova 2019-yil 23-martda uzoq davom etgan ogʻir kasallikdan soʻng vafot etdi[4]. U Kleshchixinskiy qabristoniga dafn qilindi[5].
Unvon va mukofotlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- „Oʻzbekiston Respublikasida xizmat koʻrsatgan sportchi“ unvoni (1994-yil)[6]
- „Oʻzbekiston iftixori“ ordeni (1998-yil)[7]
- Mehnat shuhrati ordeni (1998-yil)[8]
- Rossiya Federatsiyasida xizmat koʻrsatgan sport ustasi (2006-yil)
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ OʻzME
- ↑ 2,0 2,1 http://old.redstar.ru/2009/04/22_04/5_04.html
- ↑ 3,0 3,1 http://www.allsportinfo.ru/index.php?id=3218
- ↑ http://novosib-sport.ru/?menu=8553
- ↑ „arxiv nusxasi“. 2021-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 28-avgust.
- ↑ Указ Президента Республики Узбекистан от 14 mart 1994 года № УП-788 «О награждении участников XVII зимних Олимпийских игр
- ↑ Указ Президента Республики Узбекистан от 27 avgust 1998 года № УП-2074 «О награждении в связи с семилетием независимости Республики Узбекистан группы работников науки, здравоохранения, культуры, просветительства, средств массовой информации и социальной сферы
- ↑ Lina Cheryazova – master sporta mejdunarodnogo klassa // Sportivniy portal Start.uz v arxive interneta
Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
- 1-noyabrda tugʻilganlar
- 1968-yilda tugʻilganlar
- Toshkentda tugʻilganlar
- 23-martda vafot etganlar
- 2019-yilda vafot etganlar
- Novosibirskda vafot etganlar
- Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan sportchilar
- „Oʻzbekiston iftixori“ unvoni bilan taqdirlanganlar
- Mehnat shuhrati ordeni sohiblari
- Toshkent sport kishilari
- Oʻzbekiston qishki sport turlari sportchilar
- Shaxsiyatlar haqidagi chala maqolalar
- Oʻzbekistonlik shaxsiyatlarga oid chala maqolalar
- Oʻzbekistonning Olimpiada oʻyinlarida oltin medali olgan sportchilari
- SSSRda tugʻilganlar
- Rossiyada vafot etganlar
- Oʻzbekiston kishilari