Kontent qismiga oʻtish

Shoh Ahmad Shofiy

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Shayxul hadis,

Shoh Ahmad Shofiy
Shaxsiy maʼlumotlar
Tavalludi 1916
Vafoti 18-sentyabr 2020-yil(2020-09-18)
(104 yoshda)
Dakka, Bangladesh
Dini Islom
Millati Bangladeshlik
Fuqarolik Britaniya Hindistoni (1916-1947)
Pokiston (1947-1971)
Bangladesh (1971-2020)
Era Zamonaviy davr
Mazhab Sunniy
Yurisprudensiya Hanafiy
Imom Moturidiy
Oqim Devbandiylik
Asosiy qiziqish(lar)i Hadis
Mashhur ish(lar)i Hefazat-e-Islam Bangladesh tashkilotchisi
Alma mater Dorul ulum Deoband
Tariqat Qodiriylik
Chishtiylik
Soharvardiy
Naqshbandiylik
Kasbi Ulamo

Shoh Ahmad Shafi (bengalcha: শাহ আহমদ শফী) (1916 — 2020-yil 18-sentyabr) Bangladeshlik sunniy islom olimi, Bangladeshdagi Hefazat-e-Islam tashkiloti rahbari, Al-Jamiatul Ahlia Darul Ulum Moinul Islom Hathazariy rektori, shuningdek, Bangladesh Qavmi madrasasi taʼlim kengashi raisi edi[1][2][3]. 1916-yilda (1334-1335-hijriy) Chittagongning Ranguniya shahrida tug‘ilgan. Hathazari madrasasi va Dorul Ulum Deobandda tahsil olgan[4].

Biografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1916-yilda (1334-35 hijriy) Chittagongning Ranguniya shahrida tugʻilgan. Boshlang‘ich taʼlimni oilasidan olgan.  Keyin „Al-Jamiatul Arabiatul Islamia“ga borgan[5]. 1926-yilda (1344-1345 hijriy) 10 yoshida Al-Jamiatul Ahlia Dorul Ulum Moynul Islomga qabul qilingan. Xathazari madrasasida 10 yil tahsil oldi. Keyin Shofiy hadis va tafsir sohasida oliy taʼlim olish uchun Dorul Ulum Deobandga yoʻl oldi. 

Shofiy Bangladeshda taniqli islom olimi edi. Deobandda to‘rt yil o‘qib, vatani Bangladeshga qaytdi. Darul ulum Deobandda oʻqish davrida Husayn Ahmad Madaniy bilan yaqin boʻldi va keyinchalik Hindiston yarimorolidagi eng yosh rasmiy voris boʻldi. Ahmad Shafiy Hifazat-E-Islam Bangladesh (siyosiy boʻlmagan islom tashkiloti) rahbari edi. 

Karyerasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ahmad Shofiy oʻz faoliyatini Chittagongdagi Al-Jamiatul Ahlia Dorul Ulum Moinul Islam Hathazari(Hathazari madrasasi) da oʻqituvchilikdan boshlagan. 1986/1987-yillarda (hijriy 1407) Hathazariy madrasasiga rektor (Universitet madrasasi mudiri) etib saylangan. Shafi, shuningdek, Bangladesh Qavmi Madrasa Taʼlim Kengashining raisi edi[1].

Shoh Ahmad Shofiy majlis-e-Sho‘ro qaroriga ko‘ra, „Al-Jamiatul Ahlia Dorul ulum Moinul Islam“, yaʼni „Hathazari“ madrasasi bosh direktori lavozimida ishlashda davom etishi kerak edi. „Shofi tirik ekan, hech kim madrasa rektori vazifasini bajaruvchi etib tayinlanmaydi“, degan edi Hefazat rahbari matbuot kotibi Munir Ahmad[6].

Bayonotlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2009-yilda (1430-hijriy) Ahmad Shofiy, Azizul Haq va boshqa Bengal musulmon olimlari Bosh vazir Shayx Hasina Vazedga yo‘llagan qo‘shma bayonotida Islom nomidan sodir etilgan terrorizm va jangarilikni qoraladilar[7].

Bahs

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2013-yil sharhlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2013-yilda Ahmad Shafining Chittagongdagi Hathazarida qilgan nutqi juda bahsli deb taʼriflangan[8]. Aytishlaricha, u: „Nega qizlaringizni tikuvchilik fabrikalariga ishga yuboryapsizlar? . . . Ular bomdoddan keyin 7/8:00da ishga ketadi va hatto 8/10/12da ham qaytib kelmaydi. . . Siz qizingiz qaysi erkak bilan gaplashayotganini bilmaysiz. Qanchalik zinoga aralashayotganini bilmaysiz“, degan[8].

Bu izohlar uning qamoqqa olinishini talab qilgan ayollr huquqlari faollarining noroziligiga sabab bo‘ldi[9]. Bangladesh Bosh vaziri Shayx Hasina bu bayonotni „jirkanch“ va „noxush“ deb atadi[10].

Bangladesh Jamoati Islomining aloqa oʻrnatishni talab qilishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Avami Ligasi Shofiyni Bangladesh Jamoati Islomining yetakchisi deb taʼriflagan boʻlsa-da, tahlilchilarga koʻra, Ahmad Shafi Jamoatdan farqli oʻlaroq, Bangladesh mustaqilligiga qarshi boʻlmagan va birlashgan Hindistonni qoʻllab-quvvatlagan va 1947-yilda Pokistonning tashkil etilishini rad etgan islomchilar guruhiga mansub boʻlgani juda dargumon[4].

Vafoti

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ahmad Shafining Chittagongdagi janoza namozini drondan olingan surati
Shoh Ahmad Shofiyning Janoza namozi

Shofiy koʻp yillar davomida turli kasalliklar, jumladan qandli diabet va yurak kasalliklari bilan ogʻrigan. 2020-yil 17-sentyabr yarim tunda Shofiy jismoniy holati yomonlashgani sababli tez yordam mashinasida Hathazari madrasasidan Chittagong tibbiyot kolleji kasalxonasiga (CMCH) olib kelindi[11]. Keyinroq bosim va yurak urish tezligi pasayganligi sababli shifoxonaning 3-qavatidagi reanimatsiya bo‘limining 6-xonasiga yotqizilgan[12].

2020-yil 18-sentyabr kuni ertalab tibbiy kengash tuzilib, uni yaxshiroq davolash uchun Dakkaga ko‘chirish taklif qilindi[13]. Shifokorlar maslahatiga ko‘ra, oila aʼzolari Shofiyni yaxshiroq davolash uchun soat 16:30da tez tibbiy yordam mashinasida Dakkadagi Asgar Ali kasalxonasiga olib ketishdi. Hefazat-e-Islom Bangladesh rahbari muftiy Muhammad Fayzulloh juma kuni soat 18:00da Shofiyning vafot etganini tasdiqladi[14]. Vafot etganida 103-104 yoshda edi.

Asarlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Urdu tilida

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Fayzu-l-Jariy (Buxoriyning izohi)
  • Al-Bayaanu-l-Fosil Baina-l-Haqqi va-l-Baatil
  • Al-Hujaju-l-Qaatiah Li-daf-yin Nahjil Xatiah
  • Al-xayru-l-kasir haqi Usuli-t-tafsir
  • Islom yoki Siyosat
  • Izhari Haqiqat
  • Takfir-e-muslim
  • Chand Raoyejna
  • Fuyuozati Ahmadiya

Bengal tilida

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Haq O Batiler Chiranton Dondo
  • Islomiy Orto Bebostha
  • Islom ey Rajniti
  • Sotter Dikhe Korun Ahoban
  • Sunnat Ey Bid’atchi Sothik Porichoy
  • Muxosh Ummoxon
  • Qur’on o Sunnat er Alokay Apnar Namoaj

Yana qarang

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ 1,0 1,1 „Kawmi madrasa leaders to help govt fight militancy“. The Daily Star (2009-yil 19-aprel).„Kawmi madrasa leaders to help govt fight militancy“. The Daily Star. 19 April 2009.
  2. ↑ „Unknown Islamist group flexes its muscles in Ctg“. The Daily Star (Bangladesh) (2010-yil 25-fevral). 2013-yil 3-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 3-may.
  3. ↑ „bn:৩০ জন আহত, গ্রেপ্তার ৩৯, আট ঘণ্টা সড়ক অবরোধ চট্টগ্রামে হেফাজতে ইসলামের কর্মীদের সঙ্গে পুলিশের সংঘর্ষ (Hefajat-e-Islam clash with police at Chittagong, 30 injured and 39 arrested, road blocked for 8 hours)“ (bn). Prothom Alo (2010-yil 25-fevral). 2012-yil 4-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 3-may.
  4. ↑ 4,0 4,1 Khalidi, Toufique Imrose. „Behind the rise of Bangladesh's Hefazaat“. Al Jazeera (2013-yil 6-may). Qaraldi: 2013-yil 7-may.Khalidi, Toufique Imrose (6 May 2013). „Behind the rise of Bangladesh’s Hefazaat“. Al Jazeera. Retrieved 7 May 2013.
  5. ↑ „Hefazat chief Ahmad Shafi no more“ (en). The Daily Star (2020-yil 18-sentyabr). Qaraldi: 2020-yil 19-sentyabr.
  6. ↑ „Shafi to remain Hathazari madrasa rector till death. Just before his feath he resigned the post.“. Dhaka Tribune (2017-yil 15-iyul).
  7. ↑ „Kawmi madrasa leaders to help govt fight militancy“. The Daily Star. UNB (2009-yil 19-aprel). 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 14-aprel.
  8. ↑ 8,0 8,1 „Sermon Shafi style“. The Daily Star (2013-yil 11-iyul).
  9. ↑ „Women's right activists denounce Shafi's statement“. Dhaka Tribune (2013-yil 12-iyul). Qaraldi: 2013-yil 14-iyul.
  10. ↑ „Hasina flays Hifazat chief“. bdnews24.com (2013-yil 13-iyul). Qaraldi: 2013-yil 14-iyul.
  11. ↑ „Hefazat chief Ahmad Shafi no more“ (en). The Daily Star (2020-yil 18-sentyabr). Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr.
  12. ↑ „bn:আল্লামা শফি আর নেই“ (bn). banglanews24.com. Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr.
  13. ↑ „bn:এয়ার অ্যাম্বুলেন্সে ঢাকায় পাঠানো হলো আল্লামা শফিকে“ (bn). banglanews24.com. Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr.
  14. ↑ „bn:হেফাজতে ইসলামের আমীর আহমদ শফী মারা গেছেন“ (bn). BBC News বাংলা. Qaraldi: 2020-yil 18-sentyabr. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Shoh_Ahmad_Shofiy&oldid=3838195" dan olindi