Kontent qismiga oʻtish

Elfriede Jelinek

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Elfriede Jelinek
Tavalludi 20-oktyabr 1946-yil (1946-10-20) (78 yosh)
Ijod qilgan tillari Nemis tili
Fuqaroligi Avstriya
Yoʻnalish Feminizm, ijtimoiy tanqid, postdramatik teatr
Faoliyat turi

Yozuvchi

Dramaturg
Mukofotlari Georg Büchner Prize

 

Elfriede Jelinek (1946-yil 20-oktyabrda tugʻilgan) — avstriyalik dramaturg va yozuvchi. U bugungi kunda nemis tilida ijod qilgan va eng koʻp mukofotlangan mualliflardan biri boʻlib, 2004-yilda „romanlar va pyesalardagi ovozlarning musiqiy oqimi va qarama-qarshiliklari, gʻayrioddiy lingvistik gʻayrat bilan jamiyatdagi eskilik sarqitlari va ularning boʻysindiruvchi kuchlarining mantiqsizligini ochib bergani uchun“ adabiyot boʻyicha Nobel mukofotiga sazovor boʻlgan[1]. U Piter Handke va Botho Straussdan keyingi nemis tilida ijod qiluvchi eng muhim tirik dramatur hisoblanadi. 

Hayoti

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Elfriede Jelinek 1946-yil 20-oktyabrda Stiriyaning Mürzzuschlag shahrida kadrlar boʻyicha direktor boʻlgan Olga Ilona (qizlik familiyasi Buxner) va Fridrix Jelinek oilasida tugʻilgan[2]. U Vena shahrida rumin-german katolik onasi va chex yahudiylaridan boʻlgan otasi tomonidan tarbiyalangan („Jelinek“ familiyasi chex tilida „kichik kiyik“ degan maʼnoni anglatadi)[2][3][4]. Uning onasi burjua qatlamiga mansub, otasi esa ishchilar sinfi sotsialisti edi[5].

Uning otasi kimyogar boʻlib, Ikkinchi Jahon urushi paytida strategik ahamiyatga ega sanoat ishlab chiqarishida ishlagan holda taʼqiblardan qochishga muvaffaq boʻlgan. Biroq, uning koʻplab qarindoshlari Xolokost qurboni boʻlishdi. Uning onasi bir paytlar gullab-yashnagan Vena oilasidan edi. Ammo, Jelinekning onasi bilan munosabatlari unchalik ham mustahkam boʻlmagan. Bolaligida Elfriede Venadagi Rim-katolik monastir maktabida tahsil olgan. Onasi u „Vunderkind“ musiqachi boʻlishini istagan edi. Shu sababli, Elfriedega yoshligidan fortepiano, organ, gitara, skripka, violonchel chalishni o‘rgatgan. Keyinchalik u Vena konservatoriyasida oʻqishni davom ettirdi va u yerda organist diplomini oldi; bu vaqt ichida u ruhiy kasallikka chalingan otasining yonida boʻlish bilan birga, onasining ulkan umidlarini oqlashga harakat qildi[6]. U Vena universitetida sanʼat tarixi va teatr boʻyicha tahsil olgan. Biroq, u anxiety disorder deb ataluvchi sindrom tufayli oʻqishni toʻxtatishga majbur boʻldi, buning natijasida bir yil davomida ota-onasining uyida oʻzini jamiyatdan izolyatsiya qildi. Bu vaqt ichida u terapiya maqsadida jiddiy adabiy ishni boshladi. Bir yil oʻtgach, u onasi bilan birga uydan tashqariga chiqishga oʻrgana boshladi[6]. U yoshligidanoq sheʼr yozishni boshlagan. U 1967-yilda Lisas Schatten (Lizaning soyasi) asari bilan adabiy debyut qildi va 1969-yilda oʻzining birinchi adabiy mukofotini oldi. 1960-yillarda u siyosiy jihatdan ham faol boʻldi, koʻp mutolaa qildi va „asosiy vaqtini televizor koʻrishga sarfladi“[6].

U 1974-yil 12-iyunda Gottfried Hüngsbergga turmushga chiqdi[7][8].

Men 27 yoshda edim, u esa 29 da.Men erkaklarni yetarlicha bilardim. G'alati tuyilishi mumkin, ammo ehtiros hislari men ancha erta yoshimda anglab yeta olgan yagona narsa edi. Bizning turmushimiz ikkita shahar orasida kechdi. Bu xuddi Charles Dickens yozgan Ikki shahar haqidagi hikoya ga o'xshardi. Men doim Vena va Munich o'rtasida kezib yashadim. Venada ko'plab do'stlarim yashaganligi uchun uni hech qachon tark etishni istamasdim. Har doim bu yerga qaytib kelaverardim. Munich esa, turmush o'rtog'im yashaydigan shahar edi. Shu sababli, ko'p vaqtimni ikki shahar bo'ylab sayohatga sarflardim va bu turmushimiz uchun ham foydali bo'ldi.[7]

Ish va siyosiy faollik

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Muallifning Avstriya xalqidan yiroqdek koʻrinishiga qaramasdan, (Avstriya natsistlarining oʻtmishini tanqid qilgani uchun), Jelinekning ijodi Avstriya adabiyoti anʼanalarida chuqur ildiz otgan boʻlib, uning asarlarida Ingeborg Bachmann, Marlen Haushofer va Robert Musil kabi avstriyalik yozuvchilarning taʼsirini koʻrish mumkin.

Jelinekning siyosiy pozitsiyalari, xususan, uning feministik pozitsiyasi va Kommunistik partiyaga mansubligi uning ishiga baho berishda juda muhim oʻrin tutadi. Ular, shuningdek, Jelinek va uning ishiga qaratilgan bahs-munozaralarning bir qismi hisoblanadi. Muharrir Friederike Eiglerning taʼkidlashicha, Jelinek oʻz asarlarini uchta asosiy va bir-biriga bogʻliq „nishonlarga“ qaratadi: Insonlar va munosabatlarni ham tovarlarga aylantiruvchi kapitalistik isteʼmolchi jamiyat, insonlarning ijtimoiy va shaxsiy hayotida haligacha asoratlari koʻrinuvchi Avstriyaning fashistik oʻtmishi va — ayollarni muntazam ravishda ekspluatatsiya qiluvchi zulmkor patriarxal jamiyat. Jelinek bir necha intervyularida Karl Kraus, Elias Canetti va xususan, yahudiy kabaretiga iqtibos keltirgan holda, avstrian-yahudiy satirik anʼanalari uning asarlariga shakllantiruvchi taʼsir koʻrsatganini taʼkidlagan. Sigrid Löfflerga bergan intervyusida Jelinek uning ijodi zamonaviy Avstriyada gʻalati deb hisoblanishini, u yerda satira „yahudiylar oʻlib boʻlganligi sababli“ qadrlanmasligi va notoʻgʻri tushunilishini taʼkidladi. U Holokostdan omon qolganlarning qizi sifatida ijodini fashizm tomonidan vayron qilingan va yoʻq boʻlib ketish arafasida turgan yahudiy-Vena anʼanalari bilan davom ettirishini aytadi[9][10][11].

Ijodiy faoliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jelinek ijodiga radio spektakllari, sheʼriyat, teatr matnlari, polemik ocherklar, antologiyalar, romanlar, tarjimalar, ssenariylar, musiqiy kompozitsiyalar, libretti va baletlar, kino va video sanʼat kiradi[12]. Jelinekning ijodi koʻp qirrali va juda ziddiyatli hisoblanadi. Uning asarlari Yetuk adabiyotshunoslar tomonidan ham maqtalgan, ham qoralangan[13]. Masalan, Fritzl case ortidan u "Avstriyadagi buzuqlikning „isterik“ portretlarini yaratishda" ayblangan. Xuddi shunday, uning siyosiy faolligi ham turli xil qizgʻin reaksiyalarga duch keldi. Uning ijodi atrofidagi tortishuvlarga qaramay, Jelinek koʻplab taniqli mukofotlarni qoʻlga kiritdi; ular orasida 1998-yilda George Buchner mukofoti ; 2002 va 2004-yillarda Mulhel Dramatists Prize mukofoti; 2004-yilda Franz Kafka mukofoti; va 2004-yilda adabiyot boʻyicha Nobel mukofoti bilan taqdirlangan[13].

Jinsiy zoʻravonlik va umuman jinslar oʻrtasidagi munozaralar uning ijodidagi asosiy mavzulardir. Wir sind Lockvögel, Baby! (Biz fitnachilarmiz, azizam!), Die Liebhaberinnen (Ishqli ayollar) va Die Klavierspielerin (Fortepiano oʻqituvchisi) asarlari insoniy munosabatlarda namoyon boʻluvchi shafqatsizlik va kuch-qudrat oʻyinlarini istehzoli tarzda tasvirlab beradi. Jelinekning soʻzlariga koʻra, kuch va tajovuz koʻpincha munosabatlarning asosiy harakatlantiruvchi omili hisoblanadi. Xuddi shunday Ein Sportstück (Sport oʻyinlari) asarida u raqobatbardosh sportning qorongʻu tomonlarini ham ochib berishga harakat qiladi[14]. Uning „Lust“ nomli provokatsion romani shahvoniylik, tajovuz va zoʻravonlikning grafik tasvirini oʻz ichiga oladi. U koʻplab tanqidchilar tomonidan yomon baholandi, ularning baʼzilari uni pornografiyaga oʻxshatishdi. Ammo, axloqiy muvaffaqiyatsizliklar sovuq taʼriflar orqali mohirona tasvirlab berilganini eʼtirof etuvchi oʻquvchilar asarni koʻpchilik notoʻgʻri tushunganligini taʼkidlashadi[13].

Uning "The Pianino Teacher" romani asosida 2001-yilda avstriyalik rejissyor Michael Hanekening tomonidan xuddi shu nomda film suratga olinib, bosh qahramon rolini Isabelle Huppert ijro etgan. 2006-yil aprel oyida Jelinek Peter Handkeni qoʻllab-quvvatlab chiqish qilgan, uning „Die Kunst des Fragens“ ("Soʻrash sanʼati") pyesasi Slobodan Milosevicni qoʻllab-quvvatlagani uchun „Comédie-Française“ repertuaridan olib tashlandi. Uning ijodi ingliz tilida soʻzlashuvchi mamlakatlarda unchalik mashhur emas. Biroq, 2012-yil iyul va avgust oylarida uning „Ein Sportstück“ spektakli „Just a Must“ teatr kompaniyasi tomonidan ingliz tilida soʻzlashuvchi tomoshabinlar eʼtiboriga havola etdi[15][16][17]. 2013-yil fevral va mart oylarida Nyu-Yorkdagi Ayollar loyihasi uning Princess Dramas dramalaridan biri boʻlgan „Jackie“ asarining Shimoliy Amerikadagi premyerasini oʻtkazdi[18].

Siyosiy ishtirok

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jelinek 1974—1991-yillarda Avstriya Kommunistik partiyasining aʼzosi boʻlgan. U 1990-yillarda Jorg Haiderning Freedom Party partiyasi bilan shov-shuvli toʻqnashuvi tufayli mashhur boʻlib ketdi[19]. 1999-yilgi National Council saylovlari va keyinchalik Ozodlik partiyasi va Avstriya xalq partiyasidan iborat koalitsiya kabineti tuzilganidan keyin Jelinek yangi vazirlar mahkamasining eng kuchli tanqidchilaridan biriga aylandi[20].

Koʻpgina xorijiy hukumatlar Ozodlik partiyasida goʻyo millatchilik va avtoritarizm mavjudligini bahona qilib, Avstriya maʼmuriyatidan siqib chiqarishga shoshilishdi[21][22]. Vazirlar mahkamasi unga qarshi sanksiyalarni Avstriyaga qarshi qaratilgan deb talqin qildi va xalqni koalitsiya partiyalari ortidagi milliy mitingga (Nationaler Schulterschluss) undashga harakat qildi[23][24].

Bu koalitsiya tarafdorlari tomonidan Jelinek kabi dissidentlarni vatanga xiyonatda ayblashlari uchun siyosiy muhitning vaqtincha ziddiyati tus olishiga olib keldi.[21][22]

1980-yillarning oʻrtalari va oxirlarida Jelinek fohishani oʻldirganlikda ayblanib qamalgan, ziyolilar va siyosatchilar tomonidan muvaffaqiyatli reabilitatsiya namunasi sifatida baholangan Jek Unterwegerni ozod qilish uchun petitsiyaga imzo chekkan koʻplab avstriyalik ziyolilardan biri edi. Unterweger ozod etilganidan keyin ikki yil ichida yana toʻqqizta ayolni oʻldirishda aybdor deb topildi va hibsga olinganidan keyin oʻz joniga qasd qildi[25].

Mukofot va unvonlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • 1996: Literaturpreis der Stadt Bremen for Die Kinder der Toten[26]
  • 1998: Georg Büchner Prize[27]
  • 2002: Mülheimer Dramatikerpreis for Macht Nichts[28]
  • 2003: Else Lasker-Schüler Dramatist Prize[29]
  • 2004: Hörspielpreis der Kriegsblinden for Jackie[30]
  • 2004: Franz Kafka Prize[31]
  • 2004: Nobel Prize in Literature[32]
  • 2004: Stig Dagerman Prize[33]
  • 2004: Mülheimer Dramatikerpreis for Das Werk[28]
  • 2009: Mülheimer Dramatikerpreis for Rechnitz (Der Würgeengel)[28]
  • 2011: Mülheimer Dramatikerpreis for Winterreise[34]
  • 2011 Honorary member of the American Academy of Arts and Letters[26]
  • 2017 Theatre prize Der Faust for lifetime achievement[26]
  • 2021 Honorary citizen of the City of Vienna[26]
  • 2021 Nestroy Theatre Prize for lifetime achievement[26]

Nashrlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sheʼriyat

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Romanlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • bukolit.hörroman (yozma 1968, Rhombus Verlag tomonidan nashr etilgan, 1979). bukolit: audio roman .
  • wir sind lockvögel baby! (Rovolt, 1970).
  • Maykl. Ein Jugendbuch für oʻladi Infantilgesellschaft (Rovolt, 1972).
  • Die Liebhaberinnen (Rowohlt, 1975). Ayollar sevishgandek, trans. Martin Chalmers (London: Serpentʼs Tail, 1994).ISBN 978-1-85242-237-0ISBN 978-1-85242-237-0 .
  • Die Ausgesperrten (Rowohlt, 1980). Ajoyib, ajoyib vaqtlar, trans. Maykl Xulse (London: Serpentʼs Tail, 1990).ISBN 978-1-85242-168-7ISBN 978-1-85242-168-7 .
  • Die Klavierspielerin (Rowohlt, 1983). Pianino oʻqituvchisi, trans. Yoaxim Noygroschel (Nyu-York: Weidenfeld & Nicolson, 1988).ISBN 978-1-55584-052-5ISBN 978-1-55584-052-5 .
  • Oh Wildnis, oh Schutz vor ihr (Rowohlt, 1985).
  • Nafs (Rovohlt, 1989). Nafs, trans. Maykl Xulse (London: Serpentʼs Tail, 1992).ISBN 978-1-85242-183-0ISBN 978-1-85242-183-0 .
  • Die Kinder der Toten (Rowohlt, 1995). Oʻlganlarning bolalari .
  • Gier (Rovohlt, 2000). Ochkoʻzlik, trans. Martin Chalmers (London: Serpentʼs Tail, 2006).ISBN 978-1-85242-902-7ISBN 978-1-85242-902-7 .
  • Neid (2007). Hasad. Jelinek veb-saytida nashr etilgan shaxsiy roman.[35]
  • tizginini oltin . ein bühnenessay (Rowohlt, 2013). rein GOLD, trans. Gitta Honegger (Fitskarraldo nashrlari, 2021).

Pyesalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Was geschah, nachdem Nora ihren Mann verlassen hatte; oder Stützen der Gesellschaften (1979). What Happened after Nora Left Her Husband; or Pillars of Society. Premiered at Graz, October 1979.
  • Clara S, musikalische Tragödie (1982). Clara S, a Musical Tragedy. Premiered at Bonn, 1982.
  • Krankheit oder Moderne Frauen. Wie ein Stück (1984). Illness or Modern Women. Like a Play. Premiered at Bonn, 1987.
  • Burgtheater. Posse mit Gesang (1985). Burgtheater. Farce with Songs. Premiered at Bonn, 1985.
  • Begierde und Fahrererlaubnis (eine Pornographie) (1986). Desire and Permission to Drive — Pornography. Premiered at the Styrian Autumn, Graz, 1986.
  • Wolken. Heim (1988). Clouds. Home. Premiered at Bonn, 1988.
  • Präsident Abendwind. Ein Dramolett, sehr frei nach Johann Nestroy (1992). President Abendwind. A dramolet, very freely after Johann Nestroy. Premiered at Tyrol Landestheater, Innsbruck, 1992.
  • Totenauberg (1992). Premiered at Burgtheater (Akademietheater), 1992.
  • Raststätte oder Sie machens alle. Eine Komödie (1994). Service Area or They’re All Doing It. A Comedy. Premiered at Burgtheater, 1994.
  • Stecken, Stab und Stangl. Eine Handarbeit (1996). Rod, Staff, and Crook — Handmade. Premiered at Deutsches Schauspielhaus, 1996.
  • Ein Sportstück (1998). Sports Play, trans. Penny Black (Oberon Books, 2012). Premiered at Burgtheater, 1998; English-language premiere in Lancaster, 11 July 2012. Also translated by Lillian Banks as Sports Chorus for the Museum of Contemporary Art in Krakow.[36]
  • er nicht als er (zu, mit Robert Walser) (1998). Her Not All Her: On/With Robert Walser, trans. Damion Searls (Sylph Editions, 2012). Premiered at Salzburg Festival in conjunction with Deutsches Schauspielhaus, 1998.
  • Das Lebewohl (2000). Les Adieux. Premiered at Berliner Ensemble, 2000.
  • Das Schweigen (2000). Silence. Premiered at Deutsches Schauspielhaus, 2000.
  • Der Tod und das Mädchen II (2000). Death and the Maiden II. Premiered at Expo 2000 in conjunction with the Saarbrücken Staatstheater and ZKM Karlsruhe.
  • MACHT NICHTS — Eine Kleine Trilogie des Todes (2001). NO PROBLEM — A Little Trilogy of Death. Premiered at Schauspielhaus Zürich, 2001.
  • In den Alpen (2002). In the Alps. Premiered at Munich Kammerspiele in conjunction with Schauspielhaus Zürich, 2002.
  • Prinzessinnendramen: Der Tod und das Mädchen I-III und IV-V (2002). Princess Dramas: Death and the Maiden I-III and IV-V. Parts I-III premiered at Deutsches Schauspielhaus, 2002; Parts IV-V premiered at Deutsches Theater, 2002.
  • Das Werk (2003). Premiered at Burgtheater (Akademietheater), 2003.
  • Bambiland (2003). Trans. Lilian Friedberg (2007).[37] Premiered at Burgtheater, 2003.
  • Irm und Margit A part of „Attabambi Pornoland“ (2004). Premiered at Schauspielhaus Zürich, 2004.
  • Ulrike Maria Stuart (2006). Premiered at Thalia Theater, 2006.
  • Über Tiere (2006).
  • Rechnitz (Der Würgeengel) (2008). Rechnitz (The Exterminating Angel).
  • Die Kontrakte des Kaufmanns. Eine Wirtschaftskomödie (2009). The Merchantʼs Contracts.
  • Das Werk / Im Bus / Ein Sturz (2010). Premiered at Schauspiel Köln, 2010.
  • Winterreise (2011). Premiered at Munich Kammerspiele, 2011.
  • Kein Licht (2011). Premiered at Schauspiel Köln, 2011
  • FaustIn and out (2011). Premiered at Schauspielhaus Zürich, 2012.[38]
  • Die Straße. Die Stadt. Der Überfall (2012). Premiered at Munich Kammerspiele, 2012.
  • Schatten (Eurydike sagt) (2013). Shadow. Eurydice Says, trans. Gitta Honegger (2017).[39] Premiered at Burgtheater, 2013.
  • Aber sicher! (2013). Premiered at Theater Bremen, 2013.
  • Die Schutzbefohlenen (2013). Charges (The Supplicants), trans. Gitta Honegger (Seagull Books, 2016). First read at Hamburg, 2013; first produced at Mannheim, 23 May 2014.
  • Das schweigende Mädchen (2014). Premiered at Munich, 27 September 2014.
  • Wut (2016). Fury, trans. Gitta Honegger (Seagull Books, 2022). Premiered at Munich, 16 April 2016.
  • Am Königsweg (2017). On the Royal Road: The Burgher King, trans. Gitta Honegger (Seagull Books, 2020). Premiered at Hamburg, 28 October 2017.
  • Schnee Weiss (2018). Premiered at Cologne, 21 December 2018.
  • Schwarzwasser (2020). Premiered at Vienna, 6 February 2020.

Opera libretto

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Lost Highway (2003), adapted from the film by David Lynch, with music by Olga Neuwirth

Tarjimalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Die Enden der Parabel (Gravity’s Rainbow) novel by Thomas Pynchon; 1976
  • Herrenjagd drama by Georges Feydeau; 1983
  • Floh im Ohr drama by Georges Feydeau; 1986
  • Der Gockel drama by Georges Feydeau; 1986
  • Die Affaire Rue de Lourcine drama by Eugène Labiche; 1988
  • Die Dame vom Maxim drama by Georges Feydeau; 1990
  • Der Jude von Malta drama by Christopher Marlowe; 2001
  • Ernst sein ist alles drama by Oscar Wilde; 2004
  • Der ideale Mann drama by Oscar Wilde; 2011
  • Poetry and short stories from Latin American authors

Jelinek asarlari inglizcha tarjimada

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shuningdek koʻring:

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „The Nobel Prize in Literature 2004“ (en-US). NobelPrize.org. Qaraldi: 2020-yil 23-sentyabr.
  2. ↑ 2,0 2,1 „Elfriede Jelinek biography“. notablebiographies.com (2005-yil 23-mart).
  3. ↑ „Elfriede Jelinek: Introduction“. eNotes (2002-yil 15-iyun).[sayt ishlamaydi]
  4. ↑ Elfriede Jelinek profile, The Poetry Foundation website; retrieved 7 September 2013.
  5. ↑ „"Obscene Fantasies": Elfriede Jelinek's Generic Perversions“. University of Massachusetts Amherst. Qaraldi: 2020-yil 5-dekabr.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Boiter, Vera. Elfriede Jelinek, Women Writers in German-Speaking Countries. Westport, CT: Greenwood Press, 1998 — 199–207-bet. 
  7. ↑ 7,0 7,1 „Portrait of the 2004 Nobel Laureate in Literature“, nobelprize.org; retrieved 13 July 2010.
  8. ↑ Gottfried Hüngsberg profile IMDb.com; accessed 13 July 2010
  9. ↑ Pizer, John (1994). "Modern vs. Postmodern Satire: Karl Kraus and Elfriede Jelinek". Monatshefte 86 (4): 500–513. https://www.jstor.org/stable/30153333. Qaraldi: 5 December 2020. Elfriede Jelinek]]
  10. ↑ Kremer, S. Lillian. Holocaust Literature: Agosín to Lentin. New York City: Routledge, 2003 — 590-bet. ISBN 978-0-415-92983-7. 
  11. ↑ Dagmar C. G. Lorenz. Keepers of the Motherland: German texts by Jewish women writers. University of Nebraska Press, 2007 — 251–252-bet. ISBN 978-0-8032-2917-4. „Jewish women's writing likewise employs satirical and grotesque elements when depicting non-Jews... Some do so pointedly, such as Ilse Aichinger, Elfriede Gerstl, and Elifriede Jelinek... Jelinek resumed the techniques of the Jewish interwar satirists... Jelinek stresses her affinity to Karl Krauss and the Jewish Cabaret of the interwar era... She claims her own Jewish identity as the daughter of a Holocaust victim, her father, thereby suggesting that there is a continuity of Vienna's Jewish tradition (Berka 1993, 137f.; Gilman 1995, 3).“ 
  12. ↑ Stevens, L. „Elfriede Jelinek's Bambiland“, . Anti-War Theatre After Brecht. Springer, 2016 — 169–199-bet. DOI:10.1057/978-1-137-53888-8_7. ISBN 978-1-137-53887-1. 
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 "Elfriede Jelinek". Contemporary Literary Criticism. 169. Gale. March 2003. 67–155 b. 
  14. ↑ „Elfriede Jelinek: Game on“. The Stage (2012-yil 13-iyul). Qaraldi: 2017-yil 6-oktyabr.
  15. ↑ „Accounts“. thestage.co.uk. Qaraldi: 2016-yil 11-avgust.
  16. ↑ „Postcards from the Gods: Sports Play – Nuffield Theatre, Lancaster“. postcardsgods.blogspot.co.uk (2012-yil 17-iyul). Qaraldi: 2016-yil 11-avgust.
  17. ↑ Hutera, Donald. „Sports Play at the Nuffield, Lancaster | The Times“ (en-GB). Qaraldi: 2016-yil 11-avgust.
  18. ↑ „Jackie – Women's Project Theater“.
  19. ↑ „DAS KOMMEN“. elfriedejelinek.com. 2022-yil 17-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 17-oktyabr.
  20. ↑ Lorenz, Dagmar C. G. (2004). "The Struggle for a Civil Society and beyond: Austrian Writers and Intellectuals Confronting the Political Right". New German Critique (93): 19–41. ISSN 0094-033X. https://www.jstor.org/stable/4150478. 
  21. ↑ 21,0 21,1 Badge, Peter. Nobel Faces: A Gallery of Nobel Prize Winners (en). John Wiley & Sons, 3 December 2007. ISBN 978-3-527-40678-4. 
  22. ↑ 22,0 22,1 Festić, Fatima. Gender and Trauma: Interdisciplinary Dialogues (en). Cambridge Scholars Publishing, 15 November 2011. ISBN 978-1-4438-3533-6. 
  23. ↑ Wodak, Ruth. Discursive Construction of National Identity (en). Edinburgh University Press, 19 January 2009. ISBN 978-0-7486-3735-5. 
  24. ↑ Waring, Alan. The New Authoritarianism (en). BoD – Books on Demand, 30 March 2019. ISBN 978-3-8382-1263-0. 
  25. ↑ Johann Unterweger biography, Johann Unterweger. (2014). The Biography.com website. Retrieved 11:10, 22 November 2014.
  26. ↑ 26,0 26,1 26,2 26,3 26,4 „Elfriede Jelinek“ (de). Theaterverlage (2021-yil 3-oktyabr). Qaraldi: 2021-yil 9-dekabr.
  27. ↑ „Awards – Georg-Büchner-Preis – Elfriede Jelinek“ (de). Deutsche Akademie für Sprache und Dichtung. Qaraldi: 2021-yil 9-dekabr.
  28. ↑ 28,0 28,1 28,2 „Mülheimer Dramatikerpreis: Elfriede Jelinek gewinnt zum dritten Mal“ (de). Frankfurter Allgemeine Zeitung (2009-yil 3-iyun). Qaraldi: 2021-yil 9-dekabr.
  29. ↑ „Else-Lasker-Schüler- Preis an Elfriede Jelinek“ (de). Der Standard. Qaraldi: 2021-yil 9-dekabr.
  30. ↑ „Hörspielpreis der Kriegsblinden: Auszeichnung für Elfriede Jelinek“ (de). Der Spiegel (2004-yil 25-fevral). Qaraldi: 2021-yil 9-dekabr.
  31. ↑ „Franz-Kafka-Preis für Elfriede Jelinek“ (de). Radio Prague International (2004-yil 3-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 9-dekabr.
  32. ↑ „Elfriede Jelinek erhält Literatur-Nobelpreis“ (de). Deutschlandradio (2004-yil 7-oktyabr). 2021-yil 9-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 9-dekabr.
  33. ↑ „Jelinek för Stig Dagerman-priset“ (sv). Svenska Dagbladet (2004-yil 4-iyun). Qaraldi: 2021-yil 9-dekabr.
  34. ↑ Fischer. „Sprachmacht gegen Polit-Theater“ (de). Deutschlandfunk (2011-yil 8-iyun). Qaraldi: 2021-yil 9-dekabr.
  35. ↑ Jelinek. „Neid“. Elfriede Jelinek Homepage (2011). 2020-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan.
  36. ↑ 36,0 36,1 „Sport in Art – MOCAK“ (en). en.mocak.pl. Qaraldi: 2021-yil 15-noyabr.
  37. ↑ „Bambiland – translated by Lilian Friedberg“. www.elfriedejelinek.com. 2022-yil 17-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 17-oktyabr.
  38. ↑ „FaustIn and out“. www.elfriedejelinek.com. 2022-yil 17-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 17-oktyabr.
  39. ↑ Jelinek, Elfriede; Honegger, Gitta (2017). "Shadow. Eurydice Says". PAJ: A Journal of Performance and Art 39 (1): 73–118. doi:10.1162/PAJJ_a_00354. ISSN 1537-9477. https://muse.jhu.edu/article/647204. 
  40. ↑ Jelinek, E. (2009-01-01). "BAMBILAND" (en). Theater 39 (3): 111–143. doi:10.1215/01610775-2009-008. ISSN 0161-0775. https://read.dukeupress.edu/theater/article/39/3/111-143/24289. 
  41. ↑ Piekarska, Delfina. Sport w sztuce : Sport in art (pl,en). Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie, 2012. ISBN 978-83-62435-64-7. OCLC 815593405.  
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Elfriede_Jelinek&oldid=5053828" dan olindi