Germaniyada Ahmadiya
.jpg)
Ahmadiya Germaniyada ozchilikni tashkil etuvchi harakat boʻlib, 35 000-45 000ga yaqin tarafdorlarini tashkil etadi va 2013-yil holatiga koʻra 244 ta jamoada topilgan.[1][2][3]
Germaniya Federativ Respublikasi Bundesrepublik Deutschland
| |
|---|---|
|
Shior: Einigkeit und Recht und Freiheit (Germancha: „Birlik va Huquq va Ozodlik“) | |
|
Madhiya: Das Lied der Deutschen, 3rd stanza (Einigkeit und Recht und Freiheit) | |
.svg) | |
| Poytaxt | Berlin |
| Rasmiy til(lar) | Nemis tili |
| Hukumat | Parlamentlik Respublika |
| Frank-Walter Steinmeier | |
• Kansler |
Olaf Sholz |
| Mustaqillik | |
• Germaniya imperiyasi birlashishi |
18-yanvar 1871 |
• Germaniya Federativ Respublikasi: Gʻarbiy Harbiy zonasidan |
23-may 1949 |
• GDR: Sharqiy Harbiy zonasidan |
7-oktabr 1949 |
| 3-oktabr 1990 | |
| Maydon | |
• Butun |
357,021 km2 (62-oʻrin) |
• Suv (%) |
2,24 |
| Aholi | |
• 2018-yilgi roʻyxat |
83,019,200 (17-oʻrin) |
| • Zichlik | 232/km2 |
| YIM (XQT) | 2019-yil roʻyxati |
• Butun |
$4.117 trillion (4-oʻrin) |
• Jon boshiga |
$49,692 |
| Pul birligi | Yevro (EUR) |
| Vaqt mintaqasi | UTC+1 |
• Yoz (DST) |
UTC+2 |
| Qisqartma | De |
| Telefon prefiksi | 49 |
| Internet domeni | .de |
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ahmadiylar Germaniyada tashkil etilgan eng qadimgi musulmon jamoalaridan biri boʻlib, 1923—1925-yillar oraligʻida Berlin-Vilmersdorfda birinchi markaziy masjid Wilmersdorfer Moscheeni qurdilar. Ahmadiya Anjuman Ishoat-i Islom tomonidan boshqariladigan ushbu masjid barcha musulmonlar uchun ochiq boʻlib, 1924—1940-yillar oraligʻida „Moslemische Revue“ (Muslim sharhi) gazetasi nashr etilgan. Masjidning birinchi imomi Mavlana Sadr-ud-Din Gyugo Markus bilan hamkorlikda Qur’onning nemis tiliga tarjimasini yozgan.[4] Bu tarjima 1939-yilda nashr etilgan.[5] Xalifa boshchiligidagi yirik Ahmadiya Musulmon Jamoati tomonidan tashkillashtirilgan tadbirlar Ikkinchi jahon urushidan keyingina boshlandi. Harakat Germaniyada 1980-yillardan boshlab janubiy osiyolik muhojirlarning kelishi va islomni qabul qilishi orqali tobora kuchayib bordi. Germaniyadagi Ahmadiylar jamoasi asosan pokistonlik muhojirlardan iborat boʻlib, ular tarkibida nisbatan kam sonli nemisni boʻlgan. Muhim Ahmadiy jamoalar Baden-Vyurtemberg, Quyi Saksoniya, Shimoliy Reyn-Vestfaliya, Gessen va Bremenda mavjud.[6] Germaniyadagi Ahmadiy musulmon ayollar tomonidan loyihalashtirilgan va moliyalashtirilgan Berlindagi Xadicha masjidi 2008-yilda ochilgan.
.svg) |
Federal Yerlar | Poytaxti | Yuzasi(km²) | Aholisi(2) | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Baden-Vyurtemberg | Stuttgart | 35.751,65 | 10.717.000 | |
| 2 | Bavariya | Myunhen | 70.549,19 | 12.444.000 | |
| 3 | Berlin | (1) | 891,75 | 3.388.000 | |
| 4 | Brandenburg | Potsdam | 29.477,16 | 2.568.000 | |
| 5 | Bremen | Bremen(1) | 404,23 | 663.000 | |
| 6 | Hamburg | (1) | 755,16 | 1.735.000 | |
| 7 | Hessen | Visbaden | 21.114,72 | 6.098.000 | |
| 8 | Meklenburg-Old Pomeraniya | Schwerin | 23.174,17 | 1.720.000 | |
| 9 | Quyi Saksoniya | Hannover | 47.618,24 | 8.001.000 | |
| 10 | Shimoliy Reyn-Vestfaliya | Dyusseldorf | 34.042,52 | 18.075.000 | |
| 11 | Reynland-Pfalz | Mains | 19.847,39 | 4.061.000 | |
| 12 | Saarland | Saarbrücken | 2.568,65 | 1.056.000 | |
| 13 | Saksoniya | Drezden | 18.414,82 | 4.296.000 | |
| 14 | Saksoniya-Anhalt | Magdeburg | 20.445,26 | 2.494.000 | |
| 15 | Shlesvig-Holshtein | Kiel | 15.763,18 | 2.829.000 | |
| 16 | Turingiya | Erfurt | 16.172,14 | 2.355.000 | |
|
(1) Berlin va Hamburg shaharlari ham yer, ham shahar hisoblanishadi; Bremen ham xutdi shunday va unga Bremenhaven ham kiradi. | |||||
Germaniyadagi cherkov maqomi bilan tan olish
[tahrir | manbasini tahrirlash]Tarixiy jihatdan, Landeskirchen konsepsiyasi tufayli Germaniyadagi cherkovlarning tashkiliy tuzilishi har doim davlat boshqaruvi bilan yaqin aloqada boʻlgan. Prussiya taʼlim tizimining merosi sifatida Germaniyadagi turli konfessiyalar (shu jumladan, yahudiy va dunyoviy organlar) Germaniyada boshlangʻich va oʻrta taʼlimga hissa qoʻshgan va hozir ham shunday qilmoqda. Bu Ahmadiya jamoatiga (2013) Körperschaft des öffentlichen Rechts maqomiga ega boʻlgan birinchi islom jamoati sifatida eʼtirof etilishiga imkon yaratdi.[7] Ahmadiya Hessian davlat maktablarida diniy taʼlim berish imkoniyatiga ega boʻlish uchun maqom soʻragan, ammo hozirda faqat oʻz qabristonlarini saqlashga va aʼzolarining mablagʻlarini Germaniya davlatining cherkov soliq tizimida yigʻishga ruxsat berilgan.[8] Bu tarixiy voqea sifatida baholandi va Germaniyaning Die Welt gazetasi sobiq prezident Kristian Vulfning mashhur nutqidan iqtibos keltirgan holda Islom hozir Germaniyaning bir qismi deb nomlandi.[8]
Taniqli nemis Ahmadiylari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Taniqli nemis Ahmadiy musulmonlari orasida:
- Abdulloh Vagishauzer — Germaniya Ahmadiya Musulmon Jamiyati amiri (prezidenti).
- Hadayatulloh Xübsh[9] — nemis yozuvchisi va jurnalisti
- Xola Maryam Xübsh[10] — nemis yozuvchisi va jurnalisti, Hadayatullohning qizi.
| Aʼzo mamlakatlar | |
|---|---|
| Kuzatuvchilar | |
.svg){kind=small}
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Germaniyada Islom
- Buyuk Britaniyadagi Ahmadiya
- Mamlakat boʻyicha Ahmadiya
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Mitgliederzahlen: Islam“, in: Religionswissenschaftlicher Medien- und Informationsdienst|Religionswissenschaftliche Medien- und Informationsdienst e. V. (Abbreviation: REMID), Retrieved 24 January 2016
- ↑ „Anzahl der Muslime in Deutschland nach Glaubensrichtung im Jahr 2015* (in 1.000)“, in: Statista GmbH, Retrieved 3 January 2016
- ↑ "Mosque construction continues with community support: Ahmadi Muslim leader, Retrieved 22 July 2016
- ↑ Jonker, Gerdien (2019). „Das Moscheearchiv in Berlin-Wilmersdorf: Zwischen muslimischer Moderne und deutscher Lebensreform“. MIDA Archival Reflexicon. 3-bet.
- ↑ Rosenow-Williams, Kerstin. Organizing Muslims and Integrating Islam in Germany: New Developments in the 21st Century. Brill, 2012 — 13–14-bet. ISBN 9789004234475.
- ↑ Ahmadiyya Muslim Mosques Around the World, pg. 44
- ↑ (Wayback Machine saytida 2017-08-08 sanasida [https://web.archive.org/web/20170808082952/http://www.bmi.bund.de/DE/Themen/Gesellschaft-Verfassung/Staat-Religion/Religionsverfassungsrecht/koerperschaftsstatus/koerperschaftsstatus_node.html arxivlangan) Bedeutung und Voraussetzungen für den Erwerb des Status der Körperschaft öffentlichen Rechts für Religions- und Weltanschauungsgemeinschaften gem. Art. 140 GG in Verbindung mit Art. 137 Abs. 5 WRV (BMI Website of the German Ministry of Interior about of the legal background of the corporation status of religions and other World view associations based on the Weimar constitution and the Grundgesetz)
- ↑ 8,0 8,1 Der Islam gehört nun offiziell zu Deutschland (Islam is a part of Germany now, quoting a famous speech of President Christian Wulff, by Freia Peters, Die Welt 2013
- ↑ „Gotteslästerung von Hadayatullah Hübsch“. Jf-archiv.de. Qaraldi: 2012-yil 14-noyabr.
- ↑ „Das Kopftuch als Demonstration der Treue“ (de). echo-online.de. 2014-yil 29-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 5-may.