Isroilda Ahmadiya ta'limoti
.jpg)
Isroildagi Ahmadiya (arabcha: أحمدية في إسرائيل) Isroildagi kichik bir diniy jamoa. Hamjamiyat mintaqada birinchi marta 1920-yillarda, o'sha paytda Britaniyaning Falastin mandati tarkibida bo'lgan joyda tashkil etilgan. Isroil Yaqin Sharqdagi Ahmadiylar o'z e'tiqodlarini ochiqdan-ochiq amal qila oladigan yagona davlatdir.[1] Isroilning Hayfa shahridagi Karmel tog'idagi Kababir mahallasi hamjamiyatning Yaqin Sharqdagi shtab-kvartirasi vazifasini bajaradi.[2][3] Qancha isroillik Ahmadiy borligi noma'lum, lekin birgina Kabobirning o'zida 2200 ga yaqin Ahmadiy borligi taxmin qilinmoqda.[4]
Isroil Davlati מדינת ישראל Medinat Jisra'el
| |
|---|---|
| Shior: Yoʻq | |
|
Madhiya: Hatikva (Umid; הַתִּקְוָה) | |
.svg) | |
| Poytaxt | Tel Aviv |
| Rasmiy til(lar) | ivrit, arabcha |
| Hukumat | Parlamentlik respublika |
| Isaac Herzog | |
| Benyamin Netanyahu | |
• |
1948-yil 14-may |
| Maydon | |
• Butun |
Asosiy: 20.770 km² Bosib olingan yerlar bilan: 22.072 km² km2 (154-oʻrin) |
• Suv (%) |
2.1 |
| Aholi | |
• 2024-yilgi roʻyxat |
9 990 000 (93-oʻrin) |
| • Zichlik | 450/km2 |
| YIM (XQT) | 2024-yil roʻyxati |
• Butun |
AQSh$ 552.151 mlrd. (29-oʻrin) |
• Jon boshiga |
AQSh$ 55,533 |
| Pul birligi | yangi shekel (ILS) |
| Vaqt mintaqasi | UTC+2 |
• Yoz (DST) |
UTC+3 |
| Qisqartma | IL |
| Telefon prefiksi | 972 |
| Internet domeni | .il |
|
| |
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ilk aloqalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Isroildagi Ahmadiya Jamiyatining tarixi 1924-yilda Jamiyatning ikkinchi xalifasi Mirzo Bashiruddin Mahmud Ahmad va bir qator missionerlarning Yaqin Sharq boʻylab sayohati bilan boshlanadi. Biroq, Hamjamiyat mintaqada birinchi marta 1928-yilda o'sha paytda Britaniyaning Falastin mandati bo'lgan joyda tashkil etilgan. Harakatni birinchi qabul qilganlar Karmel tog'idagi Ode qabilasiga tegishli edi (qabila Quddus yaqinidagi Ni'lin qishlog'idan kelib chiqqan). 1950-yillarda ular Kababirga joylashdilar, bu hudud ilgari qishloq boʻlib, keyinchalik u Xayfa shahri tomonidan oʻzlashtirilgan.[5] Mahalladagi birinchi masjid 1931-yilda, kattaroq Mahmud masjidi esa 1980-yillarda qurilgan.
1987-yilda Isroil Ahmadiya Jamiyati Qur'onni Jamiyatning o'sha paytdagi xalifasi Mirzo Tohir Ahmad tanlagan 100 tildan biri bo'lgan Yahudiy tiliga tarjima qildi.[6]
Zamonaviy jamiyat
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ahmadiya Jamiyati Isroilning aksariyat tumanlarida mavjud, lekin, odatda, Isroilning uchinchi yirik shahri Hayfada to'plangan.
Hayfa shahri
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Isroilning boshqa hududlarida ham ko'plab Ahmadiylar bo'lsa-da, Hayfadagi Kabobir mahallasi Isroilda yagona tashkil etilgan jamoadir.[7] Kabobir aralash mahalla boʻlib, koʻpchilik Ahmadiylar, ozchilikni yahudiylar, baʼzi nasroniylar va bir necha druzlar tashkil qiladi. Jamiyat G'arbiy Sohildagi katta oilalari tomonidan haydalganidan so'ng Hayfadan boshpana izlagan oz sonli falastinlik muhojirlarni ham o'z ichiga oladi.[8] Hayfa shahar rasmiylari buni birgalikda yashash namunasi sifatida ko'rishadi. Hayfa meri Yona Yahav mahalliy Ahmadiylarni “islohotchi arablar” deb taʼrifladi (islohotchi yahudiylarga oʻxshab).[9] Ko'plab siyosatchilar mahalliy hamjamiyatga tashrif buyurishdi, jumladan Isroilning o'sha paytdagi prezidenti Shimon Peres ham Ramazon oyida iftorlik dasturxonga taklif qilingan[10]
Mahalliy Ahmadiylar jamoati dinlararo tadbirlarda ishtirok etish bilan shahar hayotiga faol hissa qo'shmoqda. Dinlararo hamkorlik bo'yicha Hayfa forumi bunga misol bo`la oladi.[11] Ahmadiy musulmonlar qo'shnilar bilan yaxshi munosabatlarni rivojlantirish va Ahmadiya jamoatini tanishtirish maqsadida har yili qo'shnilar kunini tashkil qiladi.[12] Hamjamiyat o'n minglab odamlar ishtirok etadigan bayramlar bayramida (yahudiylik bayramining mahalliy nomi) ham muhim rol o'ynaydi. Ahmadiy yetakchilari va a'zolari barcha ramziy va rasmiy marosimlar va yig'ilishlarda, u bilan tinch va faol aloqalarni saqlaydigan boshqa diniy va siyosiy rahbarlar bilan birga qatnashadilar.[13]
2009-yilda Isroilning taniqli diniy yetakchilaridan iborat rasmiy delegatsiya tarkibida Isroilning Ahmadiya Musulmonlar Jamiyati prezidenti Rim papasi Benedikt XVI bilan uchrashib, jamiyatning beshinchi xalifasi Mirzo Masrur Ahmad tomonidan yozilgan xabarni toʻgʻridan-toʻgʻri yetkazdi. Shu munosabat bilan Rim papasiga Qur'on nusxasi ham topshirildi.[14] 2011-yilda mahalliy Ahmadiy jamoasi Isroil Tashqi ishlar vazirligi bilan hamkorlikda Jahon yahudiylari boʻyicha Amerika kengashi homiyligida oʻtkazilgan 27-xalqaro merlar konferensiyasi uchun shahar va mahalliy masjid boʻylab sayohat uyushtirdi.[13][15]
Hamjamiyatning mintaqaviy shtab-kvartirasi sifatida, Yaqin Sharqdagi Ahmadiy musulmonlarga o'z e'tiqodlarini erkin namoyish qilishlariga ruxsat beruvchi yagona mamlakatda, Hayfa jamoati har yili dunyoning turli burchaklaridan, xususan, Yaqin Sharq davlatlaridan, shu jumladan, Iordaniya, Misr va Falastindan kelgan Ahmadiy diniy yetakchilari uchun konferensiya o'tkazadi.[16] Xayfa hamjamiyati, shuningdek, MTA xalqaro global televizion tarmog'ining bir qismi bo'lgan o'zining MTA 3 arab telekanali orqali Yaqin Sharq va Shimoliy Afrikadagi arab tomoshabinlari uchun bir qator teledasturlarga rahbarlik ham qiladi.[7]
Isroilning qolgan qismida Ahmadiylik
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ahmadiylar Isroilning janubiy okrugi, markaziy okrugi, shimoliy okrugi va Quddus okrugida mavjud.[7] Biroq, bu hududlarning hech birida tashkil etilgan jamoa yo'q.
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Isroilda Islom
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Berger, Raymond. „Safe Refuge in Israel“. Times of Israel (6-mart 2018-yil).
- ↑ „Kababir and Central Carmel – Multiculturalism on the Carmel“. Qaraldi: 17-fevral 2015-yil.
- ↑ „Visit Haifa“. Qaraldi: 17-fevral 2015-yil.
- ↑ „Kababir“. Israel and You. 30-yanvar 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-fevral 2015-yil.
- ↑ Emanuela C. Del Re (3-mart 2014-yil). „Approaching conflict the Ahmadiyya way: The alternative way to conflict resolution of the Ahmadiyya community in Haifa, Israel“. Springer. 116-bet.
{{cite magazine}}: Cite magazine requires|magazine=(yordam)CS1 maint: date format () - ↑ „Muslim sect celebrates 25 years since Koran translated into Yiddish“. Haaretz. Qaraldi: 17-fevral 2015-yil.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 „Kababir“. Israel and You. 30-yanvar 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-fevral 2015-yil."Kababir". Israel and You. Archived from the original on January 30, 2015. Retrieved February 17, 2015.
- ↑ „Ahmadi Muslim leader condemns terrorism against Israel“. Israel News. 17-fevral 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-fevral 2015-yil.
- ↑ „Muslim sect celebrates 25 years since Koran translated into Yiddish“. Haaretz. Qaraldi: 17-fevral 2015-yil."Muslim sect celebrates 25 years since Koran translated into Yiddish". Haaretz. Retrieved February 17, 2015.
- ↑ Emanuela C. Del Re (3-mart 2014-yil). „Approaching conflict the Ahmadiyya way: The alternative way to conflict resolution of the Ahmadiyya community in Haifa, Israel“. Springer. 127-bet.
{{cite magazine}}: Cite magazine requires|magazine=(yordam)CS1 maint: date format () - ↑ Emanuela C. Del Re (3-mart 2014-yil). „Approaching conflict the Ahmadiyya way: The alternative way to conflict resolution of the Ahmadiyya community in Haifa, Israel“. Springer. 123-bet.
{{cite magazine}}: Cite magazine requires|magazine=(yordam)CS1 maint: date format () - ↑ „כתבה ראשיתיום השכנות הטובה של העדה האחמדית – כולם מוזמנים“. 2022-yil 31-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-mart 2015-yil.
- ↑ 13,0 13,1 Emanuela C. Del Re (3-mart 2014-yil). „Approaching conflict the Ahmadiyya way: The alternative way to conflict resolution of the Ahmadiyya community in Haifa, Israel“. Springer. 127-bet.
{{cite magazine}}: Cite magazine requires|magazine=(yordam)CS1 maint: date format ()Emanuela C. Del Re (March 3, 2014). "Approaching conflict the Ahmadiyya way: The alternative way to conflict resolution of the Ahmadiyya community in Haifa, Israel". Springer: 127.{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ „World should judge religions on their true teachings“. 2-aprel 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-mart 2015-yil.
- ↑ „Mayors from 26 countries convene in Israel“. Israel Ministry of Foreign Affairs. Qaraldi: 25-fevral 2015-yil.
- ↑ „כנס בינלאומי לדת האחמדים - איסלאמים פציפיסטיים“. Haaretz. Qaraldi: 19-mart 2015-yil.
