Kontent qismiga oʻtish

Abdul rab Jaunpuriy

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Abdur Rab Jaunpuriy
Shaxsiy maʼlumotlar
Tavalludi 1875-yil
Vafoti 1935-yil
Mollatala, Jaunpur,
Dini Islom
Ota-onasi
Mazhab Sunniy
Yurisprudensiya Hanafiylik
Oqim Taiyuni
Education As-Savlatiya madrasasi
Kasbi Dinshunos, yozuvchi
Qarindoshlar Karamat Ali Jaunpuriy (bobosi)
Hofiz Ahmad Jaunpuriy (amakisi)
Abdul Avval Jaunpuriy (amakis)
Rashid Ahmad Jaunpuriy (amakivachchasi)

ʿAbd ar-Rabb Jaunpuriy (urdu: عبد الرب جونپوری , bengalcha: আব্দুর রব জৌনপুরী ; 1875 — 1935-yil iyun) hind musulmon olimi, yozuvchi va oʻqituvchisi[1]. U bobosi Karamat Ali Jaunpuriy tomonidan asos solingan Taiyuni islohotchi harakati bilan bogʻlangan va 1899-yilda amakisi Hofiz Ahmad Jaunpuriydan keyin harakat yetakchisi boʻlgan.

Ilk faoliyati va taʼlimi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Abdul Rab Jaunpuri 1875-yilda Britaniya Rajining shimoli-g‘arbiy provinsiyalarida joylashgan Mullatola, Jaunpur shahrida hindistonlik musulmon olim oilasida tug‘ilgan. Uning otasi Hofiz Mahmud Jaunpuriy oʻzining nasl-nasabini Qurayshning arab qabilasidan boʻlgan deya taʼkidlagan, Jaunpuriy esa birinchi Rashidun xalifasi Abu Bakrning 37-avlod toʻgʻridan-toʻgʻri avlodi boʻlgan. Jaunpuriyning bobosi Karamat Ali Jaunpuriy Taiyuni islohotchi harakatining asoschisi boʻlgan va Shimoliy Hindiston va Bengaliyada islomni targʻib qilgan[2]. Uning buyuk bobosi Abu Ibrohim Shayx Muhammad Imom Baxsh ibn Shayx Jarulloh Shoh Abdul Aziz Dehlaviyning shogirdi boʻlgan. Uning oila aʼzolarining koʻpchiligi ham islom ulamolari hisoblangan, masalan, amakilari Hofiz Ahmad Jaunpuriy va Abdul Avval Jaunpuriy shuningdek, amakivachchasi Rashid Ahmad Jaunpuriylar shular jumlasidandir.

Jaunpuriyning otasi u besh yoshida vafot etgan, shuning uchun u amakisi Hofiz Ahmad Jaunpuriy qoʻlida tarbiyalangan va taʼlim olgan. U bolaligida Qur’onni yod olgan, arab va fors tillarini puxta o‘rgangan. Maʼrifat ilmini oʻzlashtirgan[3].

Jaunpuriy amakisi bilan birga Bengaliyaning Bhola orolidagi Daulatxonda koʻplab diniy muassasalar tashkil etishda faolyat olib borgan. U langar xonadon tashkil etib, u hududdagi muhtoj odamlarni ovqat bilan taʼminlagan. Jaunpuriy Bengaliyaning koʻplab turli qismlarini kezib, ommaviy maʼruzalar oʻqiydi va u yerda koʻplab muxlislarga ega boʻladi[4]. U tashrif buyurgan ahamiyatli joylarga Sandvip va Barisal kiradi[5][6]. U urdu tilida Nafeul Xalaiq kabi kitoblar ham yozgan[7]. Keyingi avlod islom ulamolarining aksariyati Muhammad Ishoq va Abul Hasanat Muhammad Abdul Hayy kabilar uning muridlari boʻlgan[8][9].

Jaunpuriy 1935-yil iyun oyida oʻzining uyi — Jaunpurdagi Mullatola mahallasida vafot etadi, bu hudud oʻsha paytda Britaniya Hindistonining Birlashgan provinsiyalari ostida joylashgan edi[10].

Uning nasl-nasabi quyidagicha[8]:

  1. Muhammad paygʻambar
  2. Abu Bakr
  3. Salmon al-Forisi
  4. Al-Qosim ibn Muhammad ibn Abu Bakr
  5. Jaʼfar ibn Muhammad ibn Ali as-Sodiq
  6. Abu Yazid Tayfur al-Bistomiy
  7. Abu al-Hasan al-Xaraqoniy
  8. Abu Ali Farmadiy
  9. Abu Yaʼqub Yusuf al-Hamadoniy
  10. Abdulxoliq al-Gijdavoniy
  11. Xoʻja Muhammad Orif ar-Rivgariy
  12. Xoʻja Maxmud al-Anjir al-Fagnaviy
  13. 'Azizon 'Ali ar-Romitoniy
  14. Sayyid Shams ad-Din Amir Kulol
  15. Muhammad Bobo as-Samosiy
  16. Sayyid Baho ad-Din Naqshband
  17. Sayyid Mir Alauddin Attar
  18. Yaʼqub Charxiy
  19. Xoʻja Ubaydulloh Ahrar
  20. Xoja Muhammad Zohid Vaxshiy
  21. Xoja Darvesh Muhammad
  22. Xoja Muhammad Amkingiy
  23. Xo'ja Boqi Billoh
  24. Ahmad Sirhindiy
  25. Sayyid Odam ibn Nuriy
  26. Sayyid Abdulloh Akbarobodiy
  27. Shoh Abdur Rahim
  28. Shoh Valiulloh Dehlaviy
  29. Shoh Abdul Aziz Dehlaviy
  30. Sayyid Ahmad Barelviy
  31. Karomat Ali Jaunpuriy
  32. Hofiz Ahmad ibn Ali al-Jaunpuriy
  33. ʿAbd ar-Rabb ibn Mahmud ibn ʿAli al-Jaunpuriy
  1. Mullah, Muhammad Ghulam Mustafa. হযরত খাজা শরফ উদ্দিন চিশতী (রঃ) এবং মায়ার প্রশাসন ও প্রাসঙ্গিক কিছু কথা (bn). Mubeshah Prakashani, 1990 — 84-bet. 
  2. Ismail, Muhammad. Hagiology of Sufi Saints and the Spread of Islam in South Asia. Jnanada Prakashan, 2010 — 172-bet. ISBN 9788171393756. 
  3. Patwari, Muhammad Solaiman. হজরত মাওলানা হাফেজ এনায়েত উল্যাহ খান (bn), 1961 — 40–41-bet. 
  4. Khan, Abu Yahya Imam. تراجم علماء حدیث ہند (ur). 
  5. Taluqdar, Shibbir Ahmed „14. সন্দ্বীপ টাউনে সভা সমাবেশ“, . আমার দেখা সন্দ্বীপ (bn). Soja Kotha, 2020. 
  6. Rahman, K. A.. বরিশাল দর্পন (bn), 1980 — 19-bet. 
  7. Mujibur Rahman, Muhammad. বাংলা ভাষায় কুরআন চর্চা (bn). Islamic Foundation Bangladesh [1938], 1986 — 448-bet. 
  8. 8,0 8,1 Ahmed, Momtazuddin. পরিবাগের শাহ ছাহেব রাহেমাহুল্লার জীবনী (bn), 1963 — 10-bet.  Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "tas" defined multiple times with different content
  9. Tasnim, Alim, মাওলানা আবুল হাসানাত মােহাম্মদ আবদুল হাই (১৯০১-১৯৮৩) (Bengali)
  10. Abdullah, Muhammad. মওলানা আবদুল আউওয়াল জৌনপুরী (bn). Islamic Foundation Bangladesh — 12–16-bet.